Top 10+ Mẫu phân tích Thu Vịnh chọn lọc đạt điểm CAO nhất

Dàn ý phân tích bài thơ Thu Vịnh

Sau đây là dàn ý phân tích Thu vịnh Văn học 11 được chúng tôi chia sẻ chi tiết để những em tham khảo:

1. Mở bài:

– Nguyễn Khuyến với phổ biến bài thơ viết về mùa thu. Chùm thơ thu lừng danh đã góp phần tôn vinh tên tuổi tác fake lên vị trí bậc nhất trong các nhà thơ viết về quê hương làng cảnh Việt Nam.

– Trong chùm thơ ấy thì bài Thu vịnh điển hình nhất, in đậm thời trang nghệ thuật của Nguyễn Khuyến.

2. Thân bài:

+ 2 câu đề:

Trời thu xanh ngắt mấy từng cao,

Cần trúc lỏng chỏng gió hắt hiu.

– mở màn là hình ảnh bầu trời mùa thu xanh ngắt và cao vời vợi. Xanh ngắt là xanh thăm thẳm 1 màu; mấy từng cao là tưởng như bầu trời sở hữu đa dạng lớp, đa dạng tầng.

– Nghệ thuật lấy điểm tả diện, lấy động tả tĩnh trong câu thứ 2 thường thấy trong thơ cổ điển, được Nguyễn Khuyến ứng dụng rất bỗng dưng và phù hợp. Cần trúc dong dỏng khẽ đong đưa trước ngọn gió hắt hiu (gió nhẹ) càng tôn thêm vẻ mênh mông của bầu trời mùa thu.

+ 2 câu thực:

Nước biếc trông như tầng khói phủ,

Song thưa để mặc bóng trăng vào.

– Nước biếc là màu đặc biệt của nước mùa thu (trong xanh). lúc sáng sớm và chiều tối, mặt ao hồ thường mang sương, trông như tầng khói phủ. Cảnh vật quen thuộc, bình dị trở thành ảo huyền.

– Hình ảnh Song thưa để mặc bóng trăng vào với sự tương phản giữa cái hữu hạn (song thưa) và dòng vô bờ (bóng trăng), do vậy mà tứ thơ rộng mở, bát ngát ý nghĩa.

– Cảnh vật trong bốn câu thơ trên được thi sĩ biểu hiện ở các thời điểm khác nhau trong ngày, nhưng mối dây liên hệ giữa chúng lại là sự nhất quán trong cảm xúc của tác giả.

+ 2 câu luận:

Mấy chùm trước giậu hoa năm ngoái,

một tiếng trên ko ngỗng nước nào.

– tâm trạng hoài cổ chi phối phương pháp nhìn, cách thức nghĩ của thi sĩ. Hoa năm nay mà nghĩ là hoa năm ngoái. Tiếng ngỗng trời kêu quen thuộc mỗi độ thu về khiến nhà thơ giật thột, băn khoăn tự hỏi ngỗng nước nào?

– Âm điệu câu thơ 4/1/2 như đựng chất bâng khuâng, suy tư. thi sĩ Quan sát cảnh vật có 1 nỗi niềm u uất.

+ hai câu kết:

Nhân hứng cũng vừa toan cắt bút,

Nghĩ ra lại thẹn mang ông Đào.

– Thi hứng dạt dào thôi thúc thi sĩ cầm bút, nhưng phần lí trí bừng thức làm thi sĩ chợt thấy thẹn sở hữu ông Đào. (Tức Đào Tiềm, nhà thơ lừng danh đời con đường bên Trung Quốc).

– Nguyễn Khuyến thẹn về tài thơ kém cạnh hay thẹn vì ko mang được khí tiết cứng cỏi như ông Đào ? nhắc vậy nhưng Nguyễn Khuyến vẫn sáng tác nên bài Thu vịnh để đời.

– Câu thơ cuối bỏ lửng khơi gợi suy ngẫm của người đọc.

3. Kết bài:

– Thu vịnh là 1 bài thơ hay, góp phần khẳng định tình ái thiên nhiên, yêu quê hương, đất nước trong thơ Nguyễn Khuyến

– Trình độ nghệ thuật của bài thơ đã đạt đến mức điêu luyện, khó ai sánh kịp.

Xem thêm: Phân tích Thu Ẩm

Mẫu bài phân tích Thu Vịnh học sinh giỏi

Dưới đây là một số mẫu bài phân tích Thu Vịnh trong kho Văn học cấp 3.

Thiên nhiên mùa thu của quê hương làng cảnh Việt Nam, dưới ngòi bút tài giỏi của Nguyễn Khuyến đẹp một cách thức thanh cao, gợi cảm, hiền lành, khiến cho chúng ta càng thêm yêu, thêm quý quê hương quốc gia của mình.

Nguyễn Khuỵến nổi danh với chùm thơ ba bài viết về mùa thu Thu vịnh, Thu điếu, Thu ẩm. có lẽ Nguyễn Khuyến đã viết theo lối “chùm ba” của Đỗ Phủ – đại thi hào Trung Quốc này lừng danh sở hữu “Tam biệt”, “Tam lại”…). Theo nhận xét của Xuân Diệu thì trong ba bài thơ mùa thu của Nguyễn Khuyên, bài thơ Thu vịnh với chiếc hồn cua cảnh vật mùa thu hơn cả, loại thanh, dòng trong, cái nhẹ, chiếc cao. Thu vịnh mang cái thần của cảnh mùa thu xứ Bắc và cả tâm tình u uấn của thi nhân:

Trời thu xanh ngắt mấy từng cao.

Cần trúc lổng chổng gió hắt hiu.

Nước biếc trông như tảng khói phủ,

Song thưa để mặc bóng trăng vào

Mấy chùm trước giậu hoa năm ngoái

1 tiếng trên không ngỗng nước nào?

Nhân hứng cũng vừa toan đựng bút,

Nghĩ ra lại thẹn mang ông Đào.

Bức tranh vẽ mùa thu được tác kém chất lượng phác họa mang không gian khoáng đãng. Nến trời chấm phá một nét nhẹ, mềm của cảnh trúc:

Trời thu xanh ngắt mấy từng cao,

Cần trúc lỏng chỏng gió hắt hiu.

Mùa thu của xứ Bắc sở hữu bầu trời cao xanh trong đã hiện lên trong thơ Nguyễn Khuyến là “trời thu xanh ngắt”. Màu sắc ấy là màu của trời thu mà cũng là chiếc tình khẩn thiết của thi nhân đối mang mùa thu, đối sở hữu quê hương lang cảnh. ko gian mở ra thăm thẳm “mấy tầng cao”, một cần trúc (trúc chứ không hề là tre) vươn lên trên nền trời thu “xanh ngắt”. Nét cong mềm của “cần trúc” vươn lên một phương pháp thanh cao, ko ủy mị như rặng liễu quạnh buông xuống trong thơ mùa thu của Xuân Diệu. từ láy “lơ phơ” gợi tả vẻ thưa thớt của các lá trúc lay động bởi gió heo may mùa thu. trong khoảng láy “hát hiu” gợi được sự rung động của cành trúc, hay là sự rung động của tâm hồn thi nhân trước cảnh thu, trời thu đượm buồn?

Bức tranh mùa thu trong Thu vịnh cứ được thêm hòa sắc mới, con đường nét, hình ảnh mới:

Nước biếc trông như tầng khói phủ

Song thưa để mặc bóng trăng vào

Hình ảnh mùa thu được pha thêm màu “nước biếc”, thêm 1 sắc xanh tha thiết nữa, màu của áo thu trong xanh, với “khói phủ” nhạt nhòa. “Khói” dãy gợi nhứ “khói sóng” trong thơ Thối Hiệu “Trên sông khói sóng cho buồn lòng ai . Cảnh đêm thu thật là huyền diệu. Lại thêm mang trăng. Thi nhân mở ra đón trăng “Song thưa để mặc bóng trăng vào”. Trong đêm thu thanh tĩnh, trăng là người bạn tri âm của thi nhân. mang ánh trăng thu, bức tranh mùa thu trong thơ thêm sáng. Mọi vật trong đêm thu được pha thêm ánh trăng kì ảo, mộng mơ.

Cảnh thu thêm huyền hoặc, từ màu hoa cho tới tiếng chim:

Mấy chùm trước giậu hoa năm ngoái

1 tiếng trên không ngỗng nước nào?

Hoa mùa thu không đổi, không với sắc màu vì khói phủ nhạt nhòa hay thi sĩ mất hết ý niệm về thời gian? “Mấy chùm trước giậu” làm cho sao biết được đấy là hoa gì, màu sắc như thế nào. Chỉ biết đó là “hoa năm ngoái”. Tứ thơ của Nguyễn Khuyến còn trừu tượng hơn, ở đây chẳng sở hữu hoa đào, hoa cúc gì cả. Hình ảnh “hoa năm ngoái” diễn tả thời kì ngưng đọng, tâm cảnh bất biến của thi nhân. Câu thơ biểu lộ một nỗi buồn man mác. Âm thanh mùa thu là một tiếng ngỗng trời xa lạ “ngỗng nước nào”. Tiếng ngỗng trời lạnh cả không gian mùa thu đã khiến cho thổn thức nỗi lòng của thi nhân.

Đêm thu tuyệt diệu dã gợi cảm hứng cho nhà thơ. Thi hứng cũng chợt đến trong nỗi niềm u uẩn của thi nhân:

Nhân hứng cũng vừa toan đựng bút.

Nghĩ ra lại thẹn có ông Đào.

Trước cảnh thu diệu huyền, thi sĩ đã diễn tả trực tiếp nỗi lòng của mình. Theo quan điểm của Nguyễn Khuyến mà cũng là quan niệm của các thi sĩ chân chính, thơ gắn liền với tư cách, nhân cách lớn thì thơ lớn.

Rung động trước mùa thu, đựng bút định làm cho thơ, Nguyễn Khuyến cảm thấy “thẹn sở hữu ông Đào”. Ông Đào ở đây nghĩa là Đào Tiềm (Đào Uyên Minh), 1 nhà thơ lừng danh ở Trung Quốc thời Lục Triều. Ông đỗ tấn sĩ, ra khiến cho quan, rồi chán ghét cảnh quan trường thối nát đã treo ấn trong khoảng quan, lui về ẩn dật và sở hữu bài Qui khứ lai trong khoảng rất nổi tiếng. Sao cụ Nguyễn lại “thẹn” sở hữu ông Đào? Thái độ này chưa từng thấy đối với những thi nhân cổ kim. Về khoa mục, ông Đào đỗ tấn sĩ, cụ Nguyễn cũng đỗ tiến sĩ, cụ Nguyễn lại còn mang Tam Nguyên, thiên hạ gọi cụ là Tam Nguyên lặng Đổ. Về tài học, thơ của Nguyễn Khuyến kém gì thơ Đào Uyên Minh? Nguyễn Khuyến là một trong các nhà thơ cổ điển lớn nhất của nước nhà được Xuân Diệu phong là “Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam” và hết lời tụng ca. có nhẽ cụ Nguyễn “thẹn có ông Đào” là về khí tiết. Cụ Nguyễn thiếu mẫu dũng khí của ông Đào, người đã tư quan một cách thức dứt khoát, trở thành một nhân vật nổi danh về khí tiết trong giới quan trường Trung Hoa. Còn Nguyễn Khuyến thì lúng túng lúc ra khiến quan (thời đó ra làm cho quan hạn chế sao khỏi là tay sai của giặc Pháp) và ngần ngừ lúc đồng cảm của dương gian. Đã về ẩn dật rồi, cụ Nguyễn vẫn còn chưa nguôi ăn năn về những năm tham gia guồng máy chính quyền thối nát tàn tệ thời bấy giờ. Câu thơ của 1 tấm lòng trung thực là nỗi niềm u ẩn của một tư cách lớn, của 1 nhà thơ to.

Thu vịnh là 1 bài thơ hay viết về mùa thu cua Nguyễn Khuyến. Bức tranh mùa thu với màu sắc thanh đạm, con đường nét uyển chuyển, ko gian cao rộng, cảnh vật ảo huyền dưới ánh nắng trong trắng biểu thị nỗi lòng khẩn thiết của nhà thơ đối có quê hương quốc gia. Nhân vẻ đẹp của đêm thu. nhà thơ cũng phân trần tâm tình sâu kín, chân thật của mình cực kỳ cảm động.

tự nhiên mùa thu của quê hương làng cảnh Việt Nam, dưới ngòi bút tài ba của Nguyễn Khuyến đẹp 1 phương pháp thanh cao, gợi cảm, nhân đức, làm cho chúng ta càng thêm yêu, thêm quý quê hương quốc gia của mình.

Xem thêm: Phân tích Từ Ấy học sinh giỏi

Soạn bài phân tích Thu Vịnh

tình cờ mùa thu của quê hương làng cảnh Việt Nam, dưới ngòi bút tài hoa của Nguyễn Khuyến đẹp một bí quyết thanh cao, gợi cảm, nhân từ, khiến cho chúng ta càng thêm yêu, thêm quý quê hương đất nước của mình.

Nguyễn Khuỵến nức tiếng sở hữu chùm thơ ba bài viết về mùa thu Thu vịnh, Thu điếu, Thu ẩm. có lẽ Nguyễn Khuyến đã viết theo lối “chùm ba” của Đỗ Phủ – đại thi hào Trung Quốc này nức danh với “Tam biệt”, “Tam lại”…). Theo nhận xét của Xuân Diệu thì trong ba bài thơ mùa thu của Nguyễn Khuyên, bài thơ Thu vịnh sở hữu dòng hồn cua cảnh vật mùa thu hơn cả, cái thanh, dòng trong, chiếc nhẹ, cái cao. Thu vịnh với loại thần của cảnh mùa thu xứ Bắc và cả tâm tư u uấn của thi nhân:

Trời thu xanh ngắt mấy từng cao.

Cần trúc lỏng chỏng gió hắt hiu.

Nước biếc trông như tảng khói phủ,

Song thưa để mặc bóng trăng vào

Mấy chùm trước giậu hoa năm ngoái

một tiếng trên không ngỗng nước nào?

Nhân hứng cũng vừa toan đựng bút,

Nghĩ ra lại thẹn với ông Đào.

Bức tranh vẽ mùa thu được tác fake phác họa có ko gian thoáng đạt. Nến trời chấm phá một nét nhẹ, mềm của cảnh trúc:

Trời thu xanh ngắt mấy từng cao,

Cần trúc lỏng chỏng gió hắt hiu.

Mùa thu của xứ Bắc có bầu trời cao xanh trong đã hiện lên trong thơ Nguyễn Khuyến là “trời thu xanh ngắt”. Màu sắc đó là màu của trời thu mà cũng là loại tình khẩn thiết của thi nhân đối sở hữu mùa thu, đối có quê hương lang cảnh. không gian mở ra thăm thẳm “mấy tầng cao”, một cần trúc (trúc chứ không phải là tre) vươn lên trên nền trời thu “xanh ngắt”. Nét cong mềm của “cần trúc” vươn lên 1 cách thanh cao, không ủy mị như rặng liễu quạnh vắng buông xuống trong thơ mùa thu của Xuân Diệu. trong khoảng láy “lơ phơ” gợi tả vẻ loáng thoáng của những lá trúc lay động bởi gió heo may mùa thu. trong khoảng láy “hát hiu” gợi được sự rung động của cành trúc, hay là sự rung động của tâm hồn thi nhân trước cảnh thu, trời thu đượm buồn?

Bức tranh mùa thu trong Thu vịnh cứ được thêm hòa sắc mới, tuyến phố nét, hình ảnh mới:

Nước biếc trông như tầng khói phủ

Song thưa để mặc bóng trăng vào

Hình ảnh mùa thu được pha thêm màu “nước biếc”, thêm 1 sắc xanh tha thiết nữa, màu của áo thu trong xanh, mang “khói phủ” nhạt nhòa. “Khói” dãy gợi nhứ “khói sóng” trong thơ Thối Hiệu “Trên sông khói sóng cho buồn lòng ai . Cảnh đêm thu thật là diệu huyền. Lại thêm với trăng. Thi nhân mở ra đón trăng “Song thưa để mặc bóng trăng vào”. Trong đêm thu thanh tĩnh, trăng là người bạn tri kỉ của thi nhân. sở hữu ánh trăng thu, bức tranh mùa thu trong thơ thêm sáng. Mọi vật trong đêm thu được pha thêm ánh trăng huyền ảo, mộng mơ.

Cảnh thu thêm huyền hoặc, từ màu hoa cho đến tiếng chim:

Mấy chùm trước giậu hoa năm ngoái

một tiếng trên ko ngỗng nước nào?

Hoa mùa thu không đổi, không sở hữu sắc màu vì khói phủ nhạt nhòa hay thi sĩ mất hết ý niệm về thời gian? “Mấy chùm trước giậu” làm sao biết được đó là hoa gì, màu sắc như thế nào. Chỉ biết ấy là “hoa năm ngoái”. Tứ thơ của Nguyễn Khuyến còn trừu tượng hơn, ở đây chẳng với hoa đào, hoa cúc gì cả. Hình ảnh “hoa năm ngoái” diễn tả thời kì ngưng đọng, tâm cảnh bất biến của thi nhân. Câu thơ miêu tả một nỗi buồn man mác. Âm thanh mùa thu là một tiếng ngỗng trời xa lạ “ngỗng nước nào”. Tiếng ngỗng trời lạnh cả không gian mùa thu đã khiến thổn thức nỗi lòng của thi nhân.

Đêm thu kì diệu dã gợi cảm hứng cho thi sĩ. Thi hứng cũng chợt tới trong nỗi niềm u ẩn của thi nhân:

Nhân hứng cũng vừa toan cất bút.

Nghĩ ra lại thẹn với ông Đào.

Trước cảnh thu tuyệt diệu, nhà thơ đã biểu lộ trực tiếp nỗi lòng của mình. Theo quan niệm của Nguyễn Khuyến mà cũng là quan niệm của các thi sĩ chân chính, thơ gắn liền với nhân cách, tư cách lớn thì thơ lớn.

Rung động trước mùa thu, đựng bút định khiến cho thơ, Nguyễn Khuyến cảm thấy “thẹn có ông Đào”. Ông Đào ở đây tức thị Đào Tiềm (Đào Uyên Minh), một nhà thơ lừng danh ở Trung Quốc thời Lục Triều. Ông đỗ tấn sĩ, ra khiến cho quan, rồi chán ghét cảnh quan trường thối nát đã treo ấn trong khoảng quan, lui về ẩn dật và mang bài Qui khứ lai trong khoảng rất lừng danh. Sao cụ Nguyễn lại “thẹn” với ông Đào? Thái độ này chưa từng thấy đối có những thi nhân cổ kim. Về khoa bảng, ông Đào đỗ tiến sĩ, cụ Nguyễn cũng đỗ tấn sĩ, cụ Nguyễn lại còn với Tam Nguyên, trần thế gọi cụ là Tam Nguyên yên Đổ. Về tài học, thơ của Nguyễn Khuyến kém gì thơ Đào Uyên Minh? Nguyễn Khuyến là 1 trong các thi sĩ cổ điển to nhất của nước nhà được Xuân Diệu phong là “Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam” và hết lời ca ngợi. có lẽ cụ Nguyễn “thẹn có ông Đào” là về khí tiết. Cụ Nguyễn thiếu chiếc dũng khí của ông Đào, người đã tư quan 1 phương pháp dứt khoát, trở nên một nhân vật lừng danh về khí tiết trong giới quan trường Trung Hoa. Còn Nguyễn Khuyến thì lúng túng khi ra khiến quan (thời đó ra khiến quan giảm thiểu sao khỏi là tay sai của giặc Pháp) và đo đắn lúc đồng cảm của dương gian. Đã về ẩn dật rồi, cụ Nguyễn vẫn còn chưa nguôi hối về những năm tham dự guồng máy chính quyền thối nát tàn tệ thời bấy giờ. Câu thơ của 1 tấm lòng trung thực là nỗi niềm u ẩn của một tư cách lớn, của một thi sĩ lớn.

Thu vịnh là một bài thơ hay viết về mùa thu cua Nguyễn Khuyến. Bức tranh mùa thu sở hữu màu sắc thanh sạch, con đường nét uyển chuyển, ko gian cao rộng, cảnh vật huyền ảo dưới ánh nắng trong trắng miêu tả nỗi lòng tha thiết của nhà thơ đối sở hữu quê hương đất nước. Nhân vẻ đẹp của đêm thu. nhà thơ cũng giãi tỏ tâm tình sâu kín, chân thật của mình khôn cùng cảm động.

thiên nhiên mùa thu của quê hương làng cảnh Việt Nam, dưới ngòi bút tài hoa của Nguyễn Khuyến đẹp 1 phương pháp thanh cao, gợi cảm, đôn hậu, làm chúng ta càng thêm yêu, thêm quý quê hương quốc gia của mình.

Xem thêm: Phân tích 9 câu cuối bài Vội Vàng

Phân tích Thu Vịnh Nguyễn Khuyến

Mùa thu từ xưa đến nay luôn là nguồn cảm hứng dồi dào trong những tác phẩm thi ca nhạc họa, bởi mùa thu mang một loại vẻ đẹp tinh tế, uyển chuyển, mang lúc mơ tưởng, sở hữu lúc lại buồn man mác, khêu gợi nên phổ biến cảm xúc vi diệu trong tâm trí con người. Và Nguyễn Khuyến cũng ko ngoại lệ, mang chùm thơ về mùa thu rất nổi tiếng ấy là Thu điếu, Thu vịnh và Thu ẩm, nhắc về ba thú vui nhân mùa thu đến. Trong ấy Thu vịnh được xem là bài thơ có nhiều nét thi vị đượm đà về cảnh sắc mùa thu nơi làng quê, thôn dã đầy giản dị và phúc hậu.

Thu vịnh có nghĩa là ngâm vịnh, truyền tụng về mùa thu, tuy có 1 số quan điểm cho rằng nên hiểu là tác nhái đang trầm tư mặc tưởng ngắm mùa thu mà làm thơ nhưng nếu thế thì chưa chính xác lắm. Cả bài là những vần thơ bay bổng, mới nghe mới đọc thì tưởng chừng chỉ thuần tuý là tả về mùa thu, nhưng ví như đọc mà trầm tư thêm chút nữa mới biết nó cũng chứa nhiều nỗi niềm tâm tư của 1 con người thương nước, thương dân.

Mở ra cảnh sắc mùa thu là hai câu thơ:

“Trời thu xanh ngắt mấy từng cao.
Cần trúc lổng chổng gió hắt hiu.”

khung cảnh mùa thu hiện ra thật trong trẻo, phóng khoáng mang hình ảnh bầu trời mang một màu mây xanh ngắt, cao vời vợi, tô điểm cho khung cảnh trống trải ấy, thi nhân vẽ vào một cần trúc “lơ phơ”, mềm mại, uyển chuyển trong loại gió se se lạnh “hắt hiu”. “Trời thu xanh ngắt” như chính thứ tình cảm sâu đậm của thi sĩ dành cho mùa thu nơi quê hương, một mùa thu của xứ Bắc, với nét riêng biệt đấy là “cần trúc lơ phơ” vẫn có chút mềm mại, nhưng lại chẳng yếu đuối, lả lướt như liễu. Giọng thơ chậm rãi nhẹ nhõm, vương một chút buồn man mác nơi hai chữ “hắt hiu”, rẻ thi nhân mang điều chi phiền lòng?

“Nước biếc trông như tảng khói phủ,
Song thưa để mặc bóng trăng vào”

Trên đã sở hữu “trời xanh” dưới lại mang “nước biếc”, cả hai thứ đó đều sở hữu 1 màu xanh trong trẻo, dịu dàng, liệu còn sở hữu phong cảnh nào xinh đẹp hơn thế nữa? đôi khi người đọc vì không nắm rõ nghệ thuật “đảo trang” trong thơ ca(nghệ thuật đổi âm vận sao cho câu thơ được vần) mà thường hiểu lầm hoặc hiểu ko rõ nghĩa của câu thơ này. Ở đây, ý thơ mang tức thị làn sương tựa như khói đang là đà phủ trên mặt nước biếc. Chữ “biếc” ở đây ko hẳn là nước với màu đó thật, mà cũng mang khi nhà thơ hình dong ra rồi viết vào cho bay bổng lại tiệp vần sở hữu nhau. như vậy, ở câu dưới chữ “thưa” cũng được đưa vào nhằm mục đích này. Ta chợt trông thấy cảnh mùa thu trong bài được tác fake tinh tế lướt qua 2 khoảng thời gian sáng và tối, ban ngày thì thấy trời xanh, nước biếc, ban đêm thì lại ngó thấy cảnh ánh trăng vàng, dịu nhẹ len lỏi từng song cửa. Trăng sở hữu mùa thu là hai thực thể rất hay song hành cùng nhau trong những bài thơ, bài văn kể về mùa thu và hơn thế nữa trăng còn là người bạn tri kỷ của thi nhân, đêm khuya tĩnh mịch, thi nhân chẳng sở hữu người nào bầu bạn, đành làm bạn sở hữu trăng sáng, âu ngắm trăng làm cho thơ cũng là một thú vui cao nhã. Và cũng nhờ sở hữu ánh trăng này mùa thu trong thơ của Nguyễn Khuyến sở hữu thêm chút gì đó mơ mộng, lãng mạn hơn cũng vừa thanh tao, nhã nhặn.

“Mấy chùm trước giậu hoa năm ngoái
1 tiếng trên ko ngỗng nước nào?”

Cụm trong khoảng “hoa năm ngoái” có nhẽ chúng ta ko nên hiểu là hoa đã nở trong khoảng năm ngoái mà đây hẳn là tâm cảnh của tác fake đang hoài niệm quá khứ, một dòng dĩ vãng nào đấy còn kéo dài trong tâm hồn của thi nhân tới ngày hôm nay, đem lại trong điệu thơ những nỗi u hoài, trầm buồn của tác kém chất lượng. Hẳn rằng ấy là 1 ký ức ngọt ngào tựa như những đóa hoa trước giậu, khiến tác nhái bỗng ngậm ngùi khi nhớ về. Trong dòng không gian vốn trầm tĩnh, lắng đọng ấy tình cờ bị xáo động bởi tiếng ngỗng trời, làm bừng tỉnh giấc tâm hồn người nhà thơ, bừng tỉnh cả không gian mùa thu vốn yên bình yên lặng, mang lại chút âm điệu đơn bạc, giải đi nỗi vắng lặng, tịch liêu.

Ở hai câu thơ cuối tâm cảnh cảu thi sĩ được bộc lộ rõ hơn:

“Nhân hứng cũng vừa toan chứa bút
Nghĩ ra lại thẹn sở hữu ông Đào”

Giữa quang cảnh trời thu đẹp và lãng mạn tới thế, thử hỏi liệu có thi nhân nào ko rung động, vừa nhìn là muốn động bút khiến 1 mạch mấy bài thơ, bài vịnh cho thỏa hứng. Nhưng chợt Nguyễn Khuyến xuất hiện một suy nghĩ rất lạ “thẹn mang ông Đào”, “Đào” ở đây là Đào Tiềm (tên khác là Đào Uyên Minh), vốn là 1 thi sĩ nhà thơ rất nức danh thời Lục Triều (Trung Quốc), ông là người tài hoa, từng đỗ tấn sĩ rồi đây khiến quan, nhưng chán ghét chốn quan trường bẩn thỉu, nhũng nhiễu mà lui về ở ẩn. Vậy cớ gì mà Nguyễn Khuyến “thẹn”, khi mà tính ra ông cũng chẳng thua kém gì về học vấn và thiên tài. Câu giải đáp đó là Nguyễn Khuyến thấy hổ hang lúc thua ở cái khí tiết của một bậc quân tử phải có, Đào Tiềm sẵn sàng từ quan khi chán ghét, cũng chẳng màng tới thế sự, cứ thung dung khiến cho thơ, sống thanh tao ẩn dật. Còn Nguyễn Khuyến ông, lại vẫn chẳng thể trong khoảng bỏ công danh mà ra làm cho quan dưới thời Pháp thuộc, khi trong khoảng quan rồi cũng chẳng thôi được cái mối hối lúc làm quan buổi rối ren, đầy điếm nhục, đấy chính là duyên do của chữ “thẹn” nơi cuối bài. Nhưng cũng chính những câu thơ tỏ lòng như thế ta mới thấy được 1 nhân cách cao cả, 1 tấm lòng đầy thực bụng của người quân tử, ko lẩn tránh sự thật mà sẵn sàng thừa nhận, nhận để biết mà ko thôi tự nhủ và dung thứ cho lỗi lầm xưa cũ, người như thế thật đáng trân trọng biết bao.

Thu vịnh là bài thơ hay và đặc sắc, sở hữu mùi vị mùa thu miền quê Việt Nam thật rõ ràng và trung thực. các câu thơ sở hữu tiết điệu chậm rãi, sở hữu chút suy tư, có chỗ tương đối lạ lùng và khó hiểu đã mang lại cho người đọc những cảm nhận mới về 1 mùa thu trong tâm hồn người thi sĩ. đặc thù qua các câu thơ giãi bày đó ta còn thấu hiểu hơn về nỗi lòng của tác nhái, nỗi xấu hổ cũng là niềm yêu nước, thương dân ẩn sâu trong tâm hồn của nhà thơ.

Xem thêm: Phân tích Tràng Giang khổ 1

Nội dung phân tích Thu Vịnh

Nguyễn Khuyến- 1 nhà thơ của làng cảnh Việt Nam, những quang cảnh, đời sống của làng quê được ngòi bút tinh tế của ông khắc lên vừa mang hồn lại vừa vẻ nên được những bức ảnh làng quê cực kỳ lãng mạn, trữ tình. Bằng ngòi bút tả cảnh ngụ tình đã khiến cho biết bao tác phẩm của ông đi vào lòng người. đặc thù là chùm thơ thu, sở hữu Thu điếu, Thu vịnh, Thu ẩm đã để lại những dấu ấn khá sâu đậm và đi vào lòng người bằng các hình ảnh, những nét đặc thù điển hình của mùa thu. Và mang bài thơ Thu vịnh, Nguyễn Khuyến cho thấy 1 tâm can u hoài, một tấm lòng xót xa trước cảnh, kín đáo, bộc bạch một tình cảm yêu nước thật tâm.

Trời thu xanh ngắt mấy từng cao,

Cần trúc lổng chổng gió hắt hiu.

Ở đây, khác hẳn với các trời thu trong “Thu điếu” và “Thu ẩm”, trời thu của Thu vịnh được khai mạc là 1 quang cảnh cao vút và thăm thẳm của trời thu, và xen vào đấy là loại se se lạnh của mùa thu. có cái nền là bầu trời minh mông “xanh ngắt”, “ mấy tầng cao” nổi bật lên hình ảnh thanh tú của cần trúc đang đong đưa khe khẽ trước gió thu. Và hình ảnh động của gió hắt hiu như cất chất tâm trạng bên trong. mở màn như vậy làm cho người đọc mang thể phần nào thấy được một nỗi lòng đầy lo âu. Sự lay động rất nhẹ của cần trúc càng làm cho tăng thêm loại nín thinh, sâu thẳm của bầu trời. hai câu đề chấm phá 2 nét phong cảnh đơn sợ, thảnh thơi. nhưng hoà điệu ăn nhịp với tâm hồn tác kém chất lượng. thi sĩ đã vẽ lên một quang cảnh trời thu vừa với cảnh thực là vừa mang hồn thu ở trong cảnh.

Nước biếc trông như tầng khói phủ

Song thưa để mặc bóng trăng vào.

Nước biếc là thuốc nước đặc trưng của mùa thu khi khí trời bắt đầu se lạnh. Sáng sớm và chiều tối, trên mặt ao, mặt hồ sở hữu một lớp sương mỏng trông như khói phủ làm người đọc có cảm giác cảnh mùa thu được chen lẫn với màu khói. Và chính cái cảnh mặt nước khói sương bình thường đấy qua con mắt và tâm hồn nhà thơ đã phát triển thành 1 dáng thu ngâm vịnh. Tầng khói phủ khác làn khói phụ vì sương đã trở nên dày hơn, phổ thông lớp hơn, có chiều cao, độ sâu, như chất chứa loại gì ấy ở bên trong. Chỉ bằng vài nét chấm phá nho nhỏ của mùa thu đã khiến mùa thu như với hồn và sự hòa quyện giữa cảnh thu và lòng người đi vào trong lòng người đọc Hình ảnh song thưa gợi ý thanh tú, cởi mở, két hợp mang hình ảnh ánh trăng- hình ảnh quên thuộc đều mang ở mỗi làng quê, góp phần vừa tạo nên cảm giác gần gũi, vừa tạo cho người đọc sở hữu được với cảm giác tự nhiên xoành xoạch hài hòa và thân thiện mang nhau. nếu ở câu trên là 1 tình trạng sở hữu chiều cao, với độ sâu thì ở câu này lại là một tình trạng mở ra thành 1 bề rộng, ngừng bởi sườn cửa sổ song thưa mà vẫn cứ mênh mông ở ý nghĩa bên trong, ở tinh thần và âm điệu, nhưng hiện trạng nào thì cũng đều tĩnh mịch và chất chứa suy tư.

Mấy chùm trước giậu hoa năm ngoái,

một tiếng trên không, ngỗng nước nào?

nếu như cảnh vật ở 4 câu thơ trên được diễn tả qua con mắt nhìn sở hữu vẻ khách quan, đầy xúc cảm của trái tim. Nghệ thuật đảo ngữ khiến vượt bậc hình ảnh “mấy chùm” hoa và “một tiếng” ngỗng. Hình ảnh “hoa năm ngoái” mang sức gợi tả mạnh; “hoa năm ngoái” với nghĩa là hoa vẫn là hoa y như năm ngoái mà nước hôm nay thì đã phát triển thành “nước nào”. Và tiếng ngỗng ở đây, về nghệ thuật, là lấy mẫu động để bộc lộ mẫu tĩnh. Cảm giác khi nghe tiếng ngỗng trên ko văng vọng mà giật mình băn khoăn tự hỏi: ngỗng nước nào? mặc dầu âm thanh ấy đã quá quen thuộc mỗi độ thu về. Và ví như 4 câu thơ trên sự hòa quyện giữa thiên nhiên và con người sở hữu sự phối hợp phối hợp thì đến hai câu thơ này, là một nỗi u uất của lòng người trước cảnh vật bỗng nhiên, là nỗi niềm xót xa, nẫu ruột, chết lòng.

Và rồi tới hai câu thơ kết của của bài thơ là cảm hứng và nỗi thẹn của thi sĩ

Nhân hứng cũng vừa toan đựng bút,

Nghĩ ra lại thẹn sở hữu ông Đào.

“Nhân hứng” ở đây chính là hứng khiến cho thơ trước cảnh mùa thu, “toan đựng bút” định ko viết nhưng trước cảnh đẹp thì lại tạo được hứng khởi để viết. “Nghĩ ra” tức thị tinh thần, là lý trí, là tỉnh. Nguyễn Khuyến rất say mà rất tỉnh giấc. Ông say trước cảnh đẹp của mùa thu, nhưng ông vẫn thức giấc trước lương tâm của mình. thành ra, ông kể được là thẹn. Nhưng thẹn có ai? có lẽ thẹn vì tài thơ thua sút hay thẹn vì mình chưa với được nhân cách tinh khiết và khí phách cứng cỏi như Đào Tiềm? có hướng văn đi từ cảnh đến tình, từ tình đến người và rồi là chiếc kết sở hữu chút gái điếm nhưng mà lại khôn xiết kín đáo ẩn cất đa số suy tư của người đọc.

Xem thêm: Phân tích Đây Mùa Thu Tới

Phân tích bài thơ Thu Vịnh của Nguyễn Khuyến

Nguyễn Khuyến có phổ quát bài thơ viết về mùa thu bằng chữ Hán và chữ Nôm. Thu vịnh là 1 trong ba bài thơ Nôm nổi tiếng: Thu điếu, Thu ẩm và Thu vịnh. Chùm thơ này đã tôn vinh Nguyễn Khuyến lện vị trí bậc nhất trong các nhà thơ viết về mùa thu của quê hương, làng cảnh Việt Nam.

Đáng lưu ý là các chi tiết trong bài thơ này đều rút ra từ cảnh vật thân quen của quê hương tác fake. Vùng đồng chiêm trũng Bình Lục 1 năm chỉ cấy được 1 mùa, còn toàn là ngập nước. Trong làng mang vô khối ao chuôm sở hữu các bờ tre nói quanh bao bọc những mái tranh nghèo.
mở màn bài thơ là hình ảnh bầu trời bao la, bát ngát:

Trời thu xanh ngắt mấy từng cao,
Cần trúc lơ thơ gió hắt hiu.

Xanh ngắt là xanh thăm thẳm, mấy từng cao là rất cao, tưởng như mang phổ biến lớp, nhiều tầng. Trên loại nền là bầu trời bao la vượt trội lên hình ảnh thanh tú của cần trúc (cây trúc non dáng cong cong như loại cần câu) đang đung đưa khe khẽ trước gió thu. Giô hắt hiu là gió rất nhẹ và như đựng chất tâm trạng bên trong. hầu hết tuồng như sở hữu một mối thông cảm lặng thầm, sâu kín, tinh tế và khó nắm bắt.,. Sự lay động rất nhẹ của cần trúc càng làm nâng cao thêm cái lặng thinh, sâu thẳm của bầu trời. Bầu trời lại như dồn hết chiếc sâu lắng vào bên trong cần trúc, để cho nó vừa như đu đưa mà cũng vừa như đứng yên. ấy là nét động và nét tĩnh của cảnh thu.

2 câu đề chấm phá hai nét phong cảnh đơn sợ, thanh thoả nhưng hoà điệu nhịp nhàng với tâm hồn tác giả. Trong đó, mọi chi tiết, sắc màu, tuyến đường nét, cử động đều rất hài hoà. nhà thơ mới nói đến trời thu nhưng ta đã thấy cả hồn thu trong ấy.
2 câu luận:

Nước biếc trông như tầng khói phủ,
Song thưa để mặc bóng trăng vào.

Nước biếc là thuốc nước đặc biệt của mùa thu lúc khí trời bắt đầu se lạnh. Sáng sớm và chiều tối, trên mặt ao, mặt hồ với một lớp sương mỏng trông như khói phủ. Cảnh mặt nước khói sương thông thường đó qua con mắt và tâm hồn nhà thơ đã trở thành 1 dáng thu ngâm ngợi. Tầng khói phủ khác làn khói phụ vì sương đã phát triển thành dày hơn, đa dạng lớp hơn, với chiều cao, độ sâu, như chất đựng dòng gì đó ở bên trong. Nước biếc cỏ tầng khói phủ thì màu nước ko còn biếc nữa mà lãn vào làn khói lam mờ, hoá mông lung, ảo huyền. ấy là dáng thu dưới mặt đất, sau dáng thu trên bầu trời.

Hình ảnh song thưa gợi ý thảnh thơi, cởi mở. Bóng trăng vào qua song thưa để ngỏ thì bóng trăng phát triển thành mênh mông hơn, âm thầm hơn. nếu như ở câu trên là 1 tình trạng có chiều cao, mang độ sâu thì ở câu này lại là 1 trạng thái mở ra thành 1 bề rộng, dù rằng bj giới hạn bởi khuông cửa sổ song thưa mà vẫn cứ mông mênh ở ý nghĩa bên trong, ở ý thức và âm điệu,., nhưng tình trạng nào thì cũng đều thanh tĩnh và chất cất suy tư.

Cảnh vật trong bốn câu thơ đầu được diễn đạt ở những thời khắc khác nhau. nhận ra màu trời xanh ngắt; cần trúc lơphơìà khi đang trưa. Mặt nước biếc trông như tầng khói phủ là khi hoàng hôn và bóng trăng tràn qua song thưa là khi trời đã vào đêm… Mỗi cảnh 1 vẻ đẹp khác nhau, nhưng mối dây liên kết giữa chúng lại chính là sự nhất quán trong tâm can tác nhái.

Ngòi bút cũng theo diễn biến tâm tình mà chọn ra mấy nét điển hình kia. Tuy khác nhau nhựng dường như các hình ảnh trên đều cùng gợi lên trạng thái íặng yên, ẩn giấu sự thông cảm, giao hoà giữa tâm hồn tác fake và hồn thu.

tâm trạng chủ đạo đấy chi phối bí quyết nhìn, phương pháp nghĩ của Nguyễn Khuyến:

Mấy chùm trước giậu hoa năm ngoái,
một tiếng trên không, ngỗng nước nào?

Sau khi nhìn mặt nước khói phủ, ngắm ánh trăng tràn qua song thưa, nhà thơ trông ra bờ giậu ngoài sân, ở đấy, nở mấy chùm hoa. Điều lạ là bất chợt, thi sĩ cảm thấy đấy là hoa năm ngoái.

Ở trên, cảnh vật được diễn đạt qua con mắt nhìn với vẻ khách quan, đến đây xúc cảm của trái tim đã khoác lên cảnh vật màu sắc chủ quan. Hoa nở trước mắt hẳn hoi mà cảm thấy là hoa năm ngoái. Điều gì đã xảy ra trong lòng người? Con người đang ở trong hiện nay mà như lùi về quá khử hay bóng dáng kí vãng hiện về trong thực tại?

Âm điệu câu thơ theo nhịp 4/1/2: từ Mấy chùm trước giậu tới hoa năm ngoái mang một đoạn suy tư, ngẫm nghĩ và sau ấy ngẫu nhiên xuất hiện cảm giác lạ lùng là hoa năm ngoái chú không hề hoa năm nay. Cảm giác đấy khiến thi sĩ nghe tiếng ngỗng trên không văng vọng mà giật thột băn khoăn tự hỏi: ngỗng nước nào ? dù rằng âm thanh ấy đã quá thân thuộc mỗi độ thu về.

ví như tròng bốn câu thơ trên, cảnh vật hài hoà, giao cảm với nhau thì tới đây, con người hoà hợp có cảnh vật trong 1 nỗi niềm u uất. Cảnh vật mô tả tâm sự con người và tâm can con người mô tả qua bí quyết nhìn cảnh vật. như vậy, cảnh vật được biểu hiện qua đôi mắt và trái tim rung cảm của thi sĩ. Mùa thu tới, thi sĩ nhìn hoa trước sân, nghe tiếng chim kêu trên trời vọng xuống mà trỗi dậy cả 1 niềm xót xa, lặng thầm mà như nẫu ruột, chết lòng. Chiều sâu của tâm hồn nhà thơ lắng đọng vào chiều sâu của câu thơ là vậy.

Trước cảnh thu và hồn thu khiến thi hứng dạt dào, nhà thơ toan đựng bút, nhưng nghĩ đi nghĩ lại, trùng hợp thấy thẹn sở hữu ông Đào nên đành thôi:

Nhân hứng cũng vừa toan cất bút,
Nghĩ ra lại thẹn mang ông Đào.

nhà thơ thẹn nỗi gì vậy? Thẹn vì tài thơ thua sút hay thẹn vì mình chưa với được nhân cách tinh khiết và khí phách cứng cỏi như Đào Tiềm? Lôgic của bài thơ là từ cảnh tới tình, từ tình tới người. Lời thơ trong câu kết sở hữu mẫu gì đấy lửng lơ mà kín đáo, do vậy càng làm nâng cao thêm chất suy tư của cả bài thơ.

Nguyễn Khuyến miêu, tả cảnh thu ở quê hương mình, trong khoảng mày trời, ngọn trúc, mặt nước, ánh trăng tới chùm hoa trước giậu, tiếng ngỗng trên không… để dẫn đến cặm xúc đầy suy tư ẩn cất trong cảnh vật. thông qua đó, òng gửỉ gắm tâm cảnh xót xa, nuối tiếc trước hiện trạng đất nước rơi vào tay giặc ngoại xâm, kí vãng phải chăng lành ko còn nữa mà mình thì lực bất tòng tâm.

Thu vịnh là một bài thơ hay, góp phần khẳng định ái tình quê hương đất nước đặm đà trong thơ Nguyễn Khuyến, diễn tả qua tình ái tự dưng tha thiết. Trình độ nghệ thuật của bài thơ đã đạt tới mức điêu luyện, tinh tế, ko dễ mấy ai sánh được.

Xem thêm: Phân tích Bát cháo hành

Chủ đề phân tích Thu Vịnh

Bằng những hành ảnh thân thiện thân thương của làng qua trong cảnh mùa thu trong khoảng mây, trời, ngọn trúc, mặt nước, ánh trăng, và những âm thâm thân thuộc của gió, tiếng ngỗng… Cũng chính vì vật mà bài thơ đã với một nét riêng, một cảnh đẹp nhưng lại ẩn chứa những nỗi lòng khó mang thể diễn tả hết được. Cũng chính qua bài thơ, góp phần nào khẳng định được tình ái quê hương quốc gia, ái tình ngẫu nhiên thiết tha của nhà thơ, và mẫu tình yêu đó được biểu hiện hết sức tinh tế và uyên bác ko mấy ai với thể biểu thị được.

Như đã đề cập, Nguyễn Khuyến thường dành tình cảm đặc trưng cho quê hương làng cảnh Việt Nam. Ông với một chùm thơ lừng danh viết về mùa thu gồm với 3 bài Thu vịnh, Thu điếu, Thu ẩm đều đặc tả phong cảnh làng quê. Phân tích Thu Vịnh cũng như chùm thơ này sẽ thấy, Nguyễn Khuyến đã sáng tác theo lối “chùm ba” của đại thi hào Trung Quốc – Đỗ Phủ.

Đối với bài “Thu vịnh”, Xuân Diệu từng nhận xét rằng đây là bài thơ trong ba bài về mùa thu của Nguyễn Khuyến sở hữu cái hồn, loại chất của mùa thu hơn cả. Qua “Thu vịnh”, mùa thu xử Bắc hiện lên rõ nét, tinh tế và cũng ẩn chưa những tâm tư sâu kín của người viết:

Trời thu xanh ngắt mấy từng cao.

Cần trúc lổng chổng gió hắt hiu.

Nước biếc trông như tảng khói phủ,

Song thưa để mặc bóng trăng vào

Mấy chùm trước giậu hoa năm ngoái

1 tiếng trên không ngỗng nước nào?

Nhân hứng cũng vừa toan cất bút,

Nghĩ ra lại thẹn có ông Đào.

mở đầu bài thơ, tác giả phác họa một bức tranh ko gian thoáng đãng. Trên nền trời được chấm phá 1 nét mỏn, mềm của cành trúc:

Trời thu xanh ngắt mấy từng cao,

Cần trúc lơ thơ gió hắt hiu.

“Trời thu xanh ngắt” là điểm đặc thù đầu tiên của mùa thu xứ Bắc. Nhưng màu xanh ấy không chỉ là màu của trời thu mà còn ẩn cất tình ái khẩn thiết của người viết đối sở hữu mùa thu cũng như làng cảnh quê hương.

ko gian ngày mùa thu còn mở ra thăm thẳm sở hữu “mấy tầng cao”. Giữa màn trời xanh ngắt, một cành trúc vươn lên thật thanh cao mà không hiu quạnh như “rặng liễu hiu quạnh đứng chịu tang” như trong thơ của Xuân Diệu. trong khoảng láy “lơ phơ” khi tả cành trúc cũng thật gợi hình, nó gợi tả sự lác đác của lá trúc, nên trước gió mùa thu ko ngừng lay động. Còn cơn gió “hắt hiu” là gió như thế nào? Đúng hơn, mẫu sự “hắt hiu” đấy là những rung động, là nỗi buồn mơ hồ mà tâm hồn người thi nhân cảm thấy khi đứng trước cảnh thu đượm buồn.

Nhưng rồi bức tranh mùa thu trong “Thu vịnh” được Nguyễn Khuyến cho thêm sắc màu mới, tuyến phố nét và hình ảnh mới. loại ko khí mùa thu xứ Bắc bởi thế thêm đa nhiều hơn:

Nước biếc trông như tầng khói phủ

Song thưa để mặc bóng trăng vào

Và mùa thu được pha thêm màu “nước biếc”, mùa thu được khoác lên loại áo mới có màu xanh thiết tha. Gợi hình, gợi cảm hơn nữa lúc áo thu trong xanh hòa quyện cùng “khói phủ” nhạt nhòa. Như cảnh đêm thu còn thần tình hơn thế khi với thêm trăng.

Người thi nhân mở cửa để đón trăng “Song thưa để mặc bóng trăng vào”. Cũng như đa dạng thi sĩ khác, trăng là người bạn tri âm của Nguyễn Khuyến. Và có lẽ, giả dụ không mang sự hiện diện của trăng, bức tranh mùa thu sẽ thiếu đi phổ thông sự thi vị. Cảnh vật trong đêm được bao trùm bởi ánh trăng sẽ trở nên huyền ảo, mơ mộng hơn.

Cảnh đêm thu đấy càng trở thành huyễn hoặc hơn khi có sự góp mặt của tiếng chim, của “giậu hoa”;

Mấy chùm trước giậu hoa năm ngoái

một tiếng trên ko ngỗng nước nào?

Hoa mùa thu vẫn thế, ko mang sắc màu, là bởi khói phủ nhạt nhòa hay người viết đã ko còn ý niềm về loại thời kì trôi. Nên chỉ biết là hoa năm ngoái, mà chẳng rõ “mấy chùm trước giậu” là hoa gì, mang màu sắc ra sao. Điều này làm cho tứ thơ của Nguyễn Khuyến thêm trừu tượng và dường như ấy cũng là tâm cảnh bất biến của người viết. “Một tiếng trên ko ngỗng nước nào?”, câu thơ mang 1 nỗi buồn man mác, khi âm thanh của mùa thu là một tiếng ngỗng trời xa lạ, cái xa lạ làm lòng người thi nhân thổn thức.

Nguyễn Khuyến viết bài thơ với cảm hứng từ một đêm thu thần kì, nhưng cũng chính trong đêm thu đấy mà niềm thi hứng lại mang nỗi niềm u ẩn.

Nhân hứng cũng vừa toan chứa bút

Nghĩ ra lại thẹn mang ông Đào

Trước cảnh thu đẹp mà buồn man mác, Nguyễn Khuyến đã biểu lộ nỗi lòng mình. với Nguyễn Khuyến cũng như mang những nhà thơ chân chính, thơ sẽ luôn gắn liền có nhân cách. tư cách lớn thì thơ to.

lúc rung động trước cảnh đêm thu, toan chứa bút làm thơ, Nguyễn Khuyến lại cảm thấy “thẹn có ông Đào”. Ông Đào Nguyễn Khuyến nhắc đến là Đào Tiềm – nhà thơ nức danh của Trung Quốc xưa kia. Ông thẹn bởi so có “ông Đào” vì mẫu khí tiết của ông trong giới quan trường Trung Hoa lúc dứt khoát trong khoảng quan. Nghĩ về mình, Nguyễn Khuyến làm quan trong thời buổi khó hạn chế khỏi việc là tay sai của giặc Pháp. do đó, lúc đã về quê sống ẩn dật, ông vẫn luôn hối về các năm khiến việc trong bộ máy chính quyền thối nát tàn ác thời đó. tương tự, phân tích Thu Vịnh ta không chỉ thấy 1 bức tranh mùa thu đẹp kì ảo mà còn thấy được tấm lòng chân thực cũng như niềm u uẩn một thi sĩ, một tư cách to Nguyễn Khuyến.

Xem thêm: Phân tích Từ Ấy ngắn gọn

Nội dung phân tích bài thơ Thu Vịnh

kể tới Nguyễn Khuyến người ta nhớ đến những sáng tác của ông về mùa thu. Trong đó mang nhiều bài thơ viết về mùa thu bằng chữ Hán và chữ Nôm. Bài thơ “Thu vịnh” là 1 trong ba bài thơ Nôm nổi tiếng: Thu điếu, Thu ẩm và Thu vịnh. Chính chùm thơ về mùa thu này đã giúp Nguyễn Khuyến bước lện vị trí bậc nhất trong những thi sĩ viết về mùa thu. các câu thơ nhẹ nhàng dễ đi vào lòng người, sẽ không ai sở hữu thể quên, khi nói tới thơ về mùa thu Việt Nam, Thu Vịnh như là 1 trong 3 bài thơ đặc sản của thơ văn viết về mùa thu.

Mọi cảnh vật thân thuộc hiện ra, vùng đồng chiêm trũng Bình Lục, ngập nước mang ao hồ, bờ tre bao bọc-một biểu tượng quen thuộc của làng quê Việt Nam. khai mạc bài thơ Thu vịnh là 1 hình ảnh đầy quen thuộc như thế:

Trời thu xanh ngắt mấy từng cao,
Cần trúc lỏng chỏng gió hắt hiu.

Hình ảnh ấn tượng nhất của mùa thu có nhẽ là bầu trời, đấy là màu xanh ngắt là xanh thăm thẳm, mấy từng cao là rất cao, tưởng như mang rộng rãi lớp, nhiều tầng. Trên dòng nền là bầu trời bao la là hình ảnh thanh thoát của cần trúc đang đu đưa khe khẽ trước gió thu. Gió ko mạnh ko ồ ạt ko với loại nóng như mùa hè, cũng ko u ám như gió mùa đông, mà nhẹ nhàng hắt hiu, đúng chất của một ngọn gió mùa thu, đựng cất phổ quát tâm cảnh ẩn trong đó. Sự lay động rất nhẹ của cần trúc ngày càng khiến cho tăng thêm chiếc lặng yên , sâu thẳm của bầu trời. Hình ảnh bầu trời thu và cần trúc tạo nên mối địa chỉ chặt chẽ, động khiến cho vượt bậc tĩnh,mọi thứ như hòa quyện mang nhau.

không ngừng lại ở nét chấm phá ở hai câu đề, sở hữu cảnh vật hòa quyện với nhau, 2 câu luận lại bộc lộ cảnh vật thật như chốn bồng lai, với lấp ló bóng trăng:

Nước biếc trông như tầng khói phủ
Song thưa để mặc bóng trăng vào.

thuốc nước biếc là màu nước đặc trưng của mẫu nước vào thu lúc khí trời bắt đầu se lạnh. Thu chính là thời khắc giao mùa giữa mùa hè và mùa đông bởi thế, vừa sở hữu gió se,vừa sở hữu sương mỏng vờn trên mặt nước. Cảnh mặt nước khói sương thường nhật đó qua con mắt tinh tế và tâm hồn nhà thơ nhạy cảm đã trở thành yểu điệu sở hữu hồn. Lớp sương đó như một dày thêm, chẳng hề phảng phất nữa mà là như tầng khói phủ. Nước biếc với tầng khói phủ bởi vậy thuốc nước không còn biếc nữa mà hoá mông lung, ảo huyền. đó là tiết thu dưới mặt đất, nét đặc biệt nhất.

Hình ảnh “song thưa “ để mặc bóng trăng vào gợi ý thảnh thơi, cởi mở. Bóng trăng vào qua song thưa để ngỏ vì vậy bóng trăng trở thành minh mông hơn, âm thầm hơn. không gian không được mở ra theo chiều cao mà còn mở ra vẻ mông mênh bát ngát theo chiều rộng, nhưng mọi thứ đều tĩnh lặng và tĩnh mịch

Vẫn có tâm trạng lặng yên, với chút gợn buồn chi phối bí quyết nhìn, cách thức nghĩ của Nguyễn Khuyến, thành ra khung cảnh thu được tiếp tục chấm phá với các ngôn từ:

Mấy chùm trước giậu hoa năm ngoái,

1 tiếng trên không, ngỗng nước nào?

Vẫn với các hình ảnh thân thuộc, sau mặt nước khói phủ, ngắm ánh trăng tràn qua song thưa, nhà thơ trông ra bờ giậu ngoài sân, ở ấy, nở mấy chùm hoa. Điều lạ là thi sĩ cảm thấy đấy là hoa năm ngoái. ví như cảnh vật được mô tả qua con mắt nhìn với vẻ khách quan,thì cảm xúc của trái tim đã khoác lên cảnh vật màu sắc chủ quan. tại sao tác nhái lại thấy giậu hoa lại là hoa năm ngoái. Điều gì đang xảy ra trong lòng người? Con người đang ở trong hiện nay mà tâm não như lùi về quá khử hay bóng vía kí vãng đang trùm lấy hiện thực. thắc mắc tu từ xuất hiện, hay chính là nỗi băn khoăn của tác nhái.

Cảnh trời đất vào thu,với quang cảnh trời cao, nước xanh biếc khói phủ rồi những âm thanh quen thuộc,nhưng khung cảnh ấy đang hòa vào một nỗi niềm u uất bộc lộ sâu trong tâm sự con người tác nhái. Trước quang cảnh thu và hồn thu khiến cho thi hứng dạt dào, nhà thơ toan cất bút, nhưng nghĩ đi nghĩ lại, bỗng thấy thẹn mang ông Đào nên đành thôi:

Nhân hứng cũng vừa toan đựng bút,

Nghĩ ra lại thẹn với ông Đào

đề cập tới ông Đào, nhà thơ thấy thẹn? Thẹn vì tài thơ thua kém hay thẹn vì mình chưa sở hữu được tư cách trong sáng và khí phách cứng cỏi như Đào Tiềm? Việc tiêu dùng điển tích điển cố ở đây tạo nên ý tứ sâu xa của tác và càng khiến tăng thêm chất suy tư của cả bài thơ. Mọi cảnh vật mùa thu xuất hiện theo chiều cao và cả chiều rộng, những hình ảnh thân thuộc và cả các nét đặc trưng của mùa thu nữa nhưng đều phảng phất tâm trạng xót xa tiếc trước trạng thái đất nước rơi vào tay giặc ngoại xâm, kí vãng phải chăng lành ko còn nữa mà bản thân mình thì lực bất tòng tâm.

Thu vịnh là 1 trong số bài thơ hay, khẳng định ái tình quê hương đất nước mặn mòi trong thơ Nguyễn Khuyến, thể hiện qua tình ái tự dưng tha thiết. Hồn thơ hào phóng, chỉ với những hình ảnh quen thuộc,vài nét chấm phá, bài thơ chỉ mang 8 câu mà như vẽ ra bao viễn cảnh tươi đẹp. Sự tinh tế trong tiêu dùng trong khoảng để vịnh mùa thu cũng đạt tới mức điêu luyện tinh tế.