TOP 10+ Phân tích Mị trong đêm tình mùa đông cứu A Phủ

Phân tích Mị trong đêm tình mùa đông là một trong những đoạn xuất sắc của nhà văn Tô Hoài. Những diễn biến tâm trạng của nhân vật Mị trong đêm tình mùa đông giúp bạn đọc . Tác phẩm này nằm trong tuyển tập “Vợ chồng A Phủ,” thể hiện một cách tinh tế cuộc sống và tình cảm của người nông dân trước những khó khăn và cảm xúc trong một mùa đông lạnh giá.

Dàn ý diễn biến tâm trạng Mị trong đêm cứu A Phủ

Dưới đây là dàn ý tâm trạng Mị trong đêm cứu A Phủ trong văn học 12:

1. Mở đầu

Mở bài Mị trong đêm tình mùa đông: Giới thiệu sơ lược về Mị trong tác phẩm Vợ chồng A Phủ.

2. Thân bài

phân tích tâm trạng Mị trong đêm cởi trói cho A Phủ

– Giới thiệu sơ lược về A Phủ: một thanh niên có thân phận như Mị, cũng phải ở nhà thống lý Pá Tra để gạt nợ. Do để mất bò mà bị trói đêm này sang đêm khác, ngày này sang ngày kia.

– Tâm trạng của Mị trước đêm cởi trói cho A Phủ:

• Cuộc sống đọa đày trong nhà thống lý Pá Tra của Mị vẫn tiếp diễn. Thời gian đọa đày biến cô biến thành người câm lặng trước mọi sự. Những gì diễn ra chung quanh không khiến Mị quan tâm. Những đêm đầu Mị thổi lửa hơ tay. Tâm hồn Mị như tê dại trước mọi chuyện, kể cả lúc ra sưởi lửa, bị A Sử đánh ngã xuống bếp, hôm sau Mị vẫn thản nhiên ra sưởi lửa như đêm trước.
• Song, trong lòng, không phải chuyện gì Mị cũng bình thản. Mị rất lo lắng những đêm mùa đông trên núi cao dài và buồn. Khi trong nhà đã ngủ yên, Mị tìm đến bếp lửa. đối với Mị, nếu như không có bếp lửa ấy, cô sẽ chết héo.

– Thương người cùng cảnh ngộ:

Chính nhờ ngọn lửa, đêm ấy, Mị trông sang A Phủ và nhìn thấy một dòng nước mắt lấp lánh bò xuống má đã xám đen lại. Dòng nước mắt ấy khiến Mị chợt nhớ lại đêm năm trước A Sử trói Mị, Mị cũng phải đứng trói thế kia. Nhiều lần khóc, nước mắt chảy xuống miệng, xuống cổ, không lau đi được. Rồi Mị phảng phất nghĩ gần nghĩ xa : Cơ chừng này thì chỉ đêm mai là người kia chết, chết đau, chết đói, chết rét, phải chết. Ta là thân đàn bà, nó đã bắt ta về trình ma nhà nó rồi thì còn biết đợi ngày rũ xương ở đây mà thôi… Người kia việc gì phải chết thế?

– Tình thương lớn hơn cái chết:

Mị xót xa cho A Phủ như xót xa cho chính bản thân mình. Mị thương cho A Phủ không đáng phải chết. Cô cũng lo lắng nếu mình cởi trói cho chàng trai ấy, bố con Pá Tra nhận biết sẽ tới thay vào đó và lại phải chết trên cái cọc ấy… Song có lẽ tình thương ở Mị đã lớn hơn cả sự chết. Tình thương ấy khiến cô đi đến hành động cởi trói cho A Phủ.

– Từ cứu người đến cứu mình :

• Khi cởi trói cho A Phủ xong, Mị đứng lặng trong bóng tối. Song, chính ngay lúc ấy, trong lòng người đàn bà khốn khổ kia mọi chuyện diễn ra rất nhanh. Mị cũng vụt chạy ra. Trời tối lắm. tuy nhiên Mị vẫn băng đi. Vì ở đây thì chết mất.
• Đây không phải là hành động mang tính bản năng. Đúng hơn, cùng với sự trỗi dậy của ký ức, khát vọng sống tự do, đã khiến Mị chạy theo người mà mình vừa cứu. Mị giải thoát cho A Phủ Phủ và giải thoát cho cả bản thân mình! Hành động táo bạo và đột ngột ấy là kết quả tất yếu của sức sống tiềm tàng khi người con gái yếu ớt dám chống lại cả cường quyền và thần quyền.

3. Kết luận:

• Qua tâm trạng của Mị trong đêm cởi trói cho A Phủ, chúng ta thấy được cả sức sống tiềm tàng ở một người phụ nữ bị đọa đày vả về thể xác lẫn tinh thần, tưởng chừng như đánh mất hết đời sống tâm hồn. Phải yêu thương và có một niềm tin mãnh liệt vào con người nhà văn mới đạt được cái nhìn nhân đạo như vậy.
• Tô Hoài đã mô tả diễn biến tâm trạng của nhân vật Mị rất tự nhiên, hợp lý và chân thực. Không thấy diễn biến tâm trạng của nhân vật sẽ không hiểu được hành động của nhân vật đấy. Hành động cuối cùng của Mị – cởi trói cho A Phủ – có vẻ bất ngờ nhưng lại hợp với quy luật tâm lý con người, quy luật của cuộc sống. Nhà văn không những mang lại cho bạn đọc những nhân vật biết hành động mà cần thiết hơn là vì sao có hành động ấy. Tô Hoài đã rất thành công khi tạo ra một nhân vật có sức sống bên trong mãnh liệt đằng sau gương mặt vô hồn, vô cảm của Mị. bởi vậy, có người đã coi đây chính là “một nhân vật thành công bậc nhất trong văn xuôi cách mạng đương đại Việt Nam”

Xem thêm: Phân tích Sông Hương trong lòng thành phố Huế

Sơ đồ tư duy tâm trạng Mị trong đêm tình mùa đông cứu A Phủ

Sau đây là sơ đồ tư duy tâm trạng Mị trong đêm tình mùa đông cứu A Phủ ở chuyên mục Văn học cấp 3:

Xem thêm: Phân tích Việt Bắc đoạn 4

Phân tích Mị trong đêm tình mùa đông

Tô Hoài là cây văn xuôi hàng đầu của nền văn học nước ta mới mẻ, ông có vốn sống, sự hiểu biết sâu sắc về chúng ta và phong tục văn hóa Tây Bắc. Vợ chồng A Phủ là một truyện ngắn tuyệt vời của Tô Hoài khi viết về cuộc đời và số phận của hai vợ chồng người Mông dưới ách phong kiến ở miền núi trước năm 1945. Tác phẩm không chỉ nhằm phản ánh hiện thực cuộc sống của người nghèo mà con là thành quả nhân văn sâu sắc khi hướng đến những giá trị tốt đẹp, sức sống mạnh mẽ bên trong chúng ta, điều này được thể hiện rõ qua chi tiết Mị trong đêm cởi trói cho A Phủ.

Nàng từng là một cô gái xinh đẹp, có tài thổi sáo, được nhiều trai làng theo đuổi, “những đối phương trai về động trước”. đẹp mắt, trẻ trung, yêu đời và yêu tự do, lẽ ra tôi xứng đáng được sống một cuộc đời hạnh phúc tuy nhiên cuộc đời tôi là một chuỗi đau khổ, bi kịch khi bị ép làm con dâu gạt nợ cho cha.

Từ khi về làm dâu để trả nợ cho nhà thống lý, Mị như con rùa bị nhốt vào xó, không kịp bức xúc, sống cuộc đời lang thang. Sức sống trong Mị bị tê liệt nhưng không bị dập tắt hoàn toàn bởi chỉ phải một cơn gió nhẹ thoảng qua, sức sống ấy bùng cháy dữ dội hơn bao giờ hết. Đêm tình xuân, sức sống trong tôi trỗi dậy, nhưng không đủ để Mị tự cứu mình. Mãi đến đêm cắt dây cứu A Phủ, sức sống tiềm ẩn mới thực sự được đánh thức.

Trong đêm, với tay thổi lửa, Mị đã chứng kiến cảnh A Phủ bị trói dưới sân nhà thống lí Pá Tra. Cảnh ràng buộc những người thân trong gia đình đã trở nên quá quen thuộc khiến tâm hồn tê liệt của Mị vô cảm, rơi nước mắt trước sự xảy ra của A Phủ. Khi ấy, giọt nước mắt của A Phủ đã tác động mạnh mẽ đến nhận thức và làm cho sức sống trong Mị bùng cháy mạnh mẽ.

Nhìn thấy cảnh ngộ của A Phủ, tôi nhớ lại ký ức buồn đau khi bị A Shi trói buộc. Mị dần thức tỉnh từ trong vô thức phần ý thức đã bị tê liệt bấy lâu nay, tôi ý thức rõ hơn bao giờ hết tội ác của hai cha con “chúng trói người vào chỗ chết”. Cảm thương cho số phận bất hạnh của A Phủ và bất bình trước tội ác của hai cha con, Mị đã có một hành động táo bạo khi cắt dây cởi trói cho A Phủ.

Phải thấy rằng hành động này rất kiên định, táo bạo, thể hiện sức sống mãnh liệt đang thức tỉnh trong tôi bởi khi tôi cắt dây thừng nghĩa là tôi đã chấp thuận đương đầu với không chỉ cường quyền mà còn cả thần quyền. một khi cứu người, Mị bỗng lo lắng hãi chạy theo A Phủ, đây cũng là lúc sức sống và niềm đam mê sống thể hiện rõ nhất và cũng chính tình yêu, khát vọng sống đã cứu sống A Phủ và chính bản thân mình.

Chi tiết Mị cắt dây cởi trói cho A Phủ không những lên án sâu sắc các thế lực phong kiến ở miền núi đã tước đoạt quyền sống, quyền hạnh phúc của chúng ta mà còn thể hiện tấm lòng thấu hiểu của nhà văn Tô Hoài so với nhân dân những nạn nhân nghèo khổ, bất hạnh, đáng thương trong xã hội ấy.

miêu tả sự bừng tỉnh sức sống trong tôi, nhà văn Tô Hoài cũng chỉ ra con đường để những người dân nghèo tự giải thoát cho cuộc sống của mình, đó là dũng cảm đứng lên chống cường quyền, thần quyền, tham gia cách mạng, hướng đến cuộc sống tốt đẹp. Đây là những thông điệp mới của Tô Hoài được thể hiện trong tác phẩm này.

Xem thêm: Đất Nước phân tích đoạn 3

Phân tích nhân vật Mị trong đêm tình mùa đông học sinh giỏi

Nguyễn Minh Châu đã từng nói: “Nhà văn hiện hữu ở trên đời để bênh vực cho những con người vẫn chưa có ai để bênh vực”. Đến với “Vợ chồng A Phủ” quả thật Tô Hoài đã làm được hợp lý sứ mạng ấy. gởi gắm vào từng trang văn không phải chỉ là hiện thực cuộc sống của những người dân lao động miền núi mà hơn cả, gởi vào đó còn là cả trái tim nhân đạo. Ở đấy nhân vật Mị hiện lên là đại diện cho cả một tầng lớp, số phận con người bất hạnh nơi vùng núi. Chỉ qua diễn biến tâm lí của nhân vật Mị trong đêm mùa đông cởi trói cho A Phủ cũng đủ để người đọc hiểu rõ hơn về sức sống thật tự tin của con người nơi đây mà không thế lực nào có khả năng dập tắt được, một sự thay đổi thật tự tin trong cả nhận thức và hành động.

“Vợ chồng A Phủ” được sáng tác năm 1952, là kết quả của công đoạn tám tháng đi thực tế ở Tây Bắc. Dưới ngòi bút tài hoa, lối kể chuyện tự nhiên, từng trang văn của Tô Hoài cứ thế nhẹ nhàng đi vào trái tim người coi, để lại ấn tượng sâu đậm về hình ảnh của nhân vật Mị – đại diện cho số phận của người nông dân lao động miền núi. Nhân vật Mị hiện lên ở vị trí trung tâm của tác phẩm mà ở đó Tô Hoài chăm chú vào khai thác diễn biến tâm lí, sự chỉnh sửa trong suy nghĩ, nhận thức để đi đến hành động. Mị là một cô gái trẻ trung xinh đẹp nhưng có một cuộc đời bất hạnh, là nhân vật Điển hình cho số phận những người nông dân miền núi. Người nông dân không phải là đề tài hiện đại, tuy nhiên dưới góc nhìn của Tô Hoài, ông đã có cách nhìn mới hơn, khám phá, tiếp xúc theo cách riêng, một cách sáng tạo hơn, để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng người coi. đáng chú ý, hình tượng nhân vật Mị trong đêm mùa đông với những thay đổi cả về nhận thức và hành động đã để lại trong người coi thật nhiều ấn tượng. Một hình ảnh đại diện cho số phận, sức mạnh tiềm tàng của những người dân lao động miền núi.

Trong những năm tháng làm dâu nhà thống lí, Mị đã phải trải qua những ngày tháng đau khổ, tủi cực, không nên sống là bản thân mình, không nên sống như một chúng ta. Tưởng chừng như trong đêm tình mùa xuân ấy Mị đã được sống trở lại, được quay về là một cô Mị yêu đời. nhưng không, cái trói buộc Mị lại trong đêm mùa xuân ấy không phải chỉ là sợi dây trói của A Sử mà hơn cả đấy còn là sự trói buộc của cả cường quyền và thần quyền, Mị lại tiếp tục quay trở lại cuộc sống như “con rùa lầm lũi”. Và rồi đến khi gặp A Phủ, ở Mị như dậy lên một nguồn sức sống mới, một nguồn sức sống đã khơi dậy ở Mị là cả nỗi thấu hiểu, vùng lên chạy thoát để giải cứu cho số phận và cuộc đời mình. Như biết bao đêm mùa đông khác, những gì xảy ra xung quanh không khiến Mị quan tâm. Mị ngồi thổi lửa, hơ tay. Ngọn lửa ấy như hơi ấm duy nhất mà Mị cảm nhận được trong cuộc sống này. Mị rất sợ những đêm mùa đông trên núi cao dài và buồn. Khi trong nhà ngủ yên, Mị tìm đến bếp lửa như nguồn hơi ấm duy nhất sưởi ấm cả về thể xác và tâm hồn Mị. nếu như vẫn chưa có bếp lửa ấy, có khi cô chết héo mất.

Cũng chính nhờ ngọn lửa, đêm ấy, “Mị lé mắt trông sang, thấy hai mắt A Phủ cũng vừa mở, một dòng nước mắt lấp lánh bò xuống hai hõm má xám đen lại.” Ngay lúc này, trỗi lên trong tâm trí và trái tim Mị chính là một nỗi thấu hiểu, Mị nhớ lại đêm năm trước bị A Sử trói, Mị cũng phải đứng trói thế kia. Nhiều lần khóc, nước mắt chảy xuống miệng, xuống cổ không bao giờ lau đi được. Giọt nước mắt thay đổi Mị không những vì nó gợi cho Mị những kí ức về một thời đã qua , gợi sự dằn xé đau đớn vì một cái chết oan ức mà còn vì nó gợi cho Mị ý thức đấu tranh với những điều bất công, tàn nhẫn. Rồi Mị phảng phất nghĩ gần, nghĩ xa: “Cơ chừng này thì chỉ đêm mai là người kia chết, chết đau, chết đói, chết rét, phải chết. Ta là thân đàn bà, nó đã bắt ta về trình ma nhà nó rồi thì chỉ còn đợi ngày rũ xương ở đây thôi… người kia việc gì phải chết thế?” Mị xót cho A Phủ như cho chính bản thân mình vậy, Mị thương cho A Phủ không đáng phải chết. tuy nhiên, điều làm Mị lo chính là bố con Pá Tra, nếu nhận biết Mị sẽ phải thay vào đấy và chết trên cái cọc đấy. tuy nhiên dường như tình thương đã lớn hơn cả nỗi sợ, tình thương, nỗi đồng cảm ấy đã thôi thúc Mị đi đến hành động cởi trói cho A Phủ. Và tình người cùng những nhận thức về sự tàn ác của bọn giai cấp thống trị đã biến thành động lực để Mị dũng cảm : “Mị rút con dao găm cắt lúa , cắt nút dây mây.” giải cứu A Phủ . nhưng rồi Mị sẽ ra sao khi liều lĩnh và táo bạo như thế? tuy nhiên trong thời khắc buộc chúng ta phải đấu tranh ,con người ta đã bỏ xót đi nỗi sợ. Và hành động của Mị chính là thắng lợi của tình thương, của lẽ phải. Ở đây, giọng văn Tô Hoài vội vã và mạnh mẽ. Những suy nghĩ , hành động và nhận thức tiếp nối nhau. Để từ đấy, từ trang văn, người đọc thêm tin vào bản chất tốt đẹp trong mỗi con người, tin rằng khi nó được thức tỉnh, nó sẽ không ngừng hành động hướng đến một cuộc sống nhân bản và tươi sáng. Và Vì vậy văn chương đã , đang và sẽ luôn “thức tỉnh tình yêu đối với chúng ta và khát vọng tích cực đấu tranh cho lý tưởng nhân đạo và tiến bộ của loài người.” (Sô lô khốp).

sau khi cứu A Phủ để đi đến hành động cứu mình, Mị đã tranh đấu tư tưởng một cách quyết liệt “Mị đứng lặng trong bóng tối”. Câu văn ngắn, được tách thành một đoạn riêng biệt như tạo nên một điểm dừng. Ngay lúc này, trong tâm trí Mị đang đấu tranh vô cùng căng thẳng, Mị tìm kiếm giữa đi và ở, giữa sự sống và cái chết, giữa cuộc sống tự do và cuộc sống nô lệ. Từ trước đến nay, Mị không dám vùng lên, chấp thuận cuộc sống nô lệ không phải chỉ bởi sự uy hiếp của cường quyền mà còn bởi sức mạnh của thần quyền đã ăn sâu vào trong tâm trí Mị. Mị đã từng nghĩ: “Ta là thân đàn bà, nó đã bắt ta về trình ma nhà nó rồi thì chỉ còn đợi ngày rũ xương ở đây thôi.” Sức mạnh của thần quyền đã ăn sâu vào trong tâm trí của Mị. Mị ý thức rõ về bóng tối mà Mị đang đứng là tội ác, là sự bất công, đày đọa tàn bạo của nhà thống lí. Chính Mị đã mở ra con đường sống, khai thông ánh sáng cho cuộc đời A Phủ. ngay trước mặt Mị đang là ánh sáng của tự do, của hạnh phúc mà Mị vẫn hằng khát khao tuy nhiên Mị chỉ “đứng lặng”. Mị nghĩ về cuộc đời mình, trong tâm trí của Mị lúc này đang là sự tranh đấu căng thẳng, quyết liệt. Chỉ với một câu văn ngắn, ta cũng có thể thấy tài năng của Tô Hoài trong việc khai thác tâm lí nhân vật. Qua đó vừa khiến người đọc tò mò, hồi hộp liệu hành động kế đến của Mị sẽ là gì. Ngay lúc này, hành của ấy sẽ quyết định số phận của Mị những ngày tháng về sau.

Và rồi khát vọng tự do đã thôi thúc Mị sống và chạy theo A Phủ, Mị đạp đổ cường quyền và thần quyền, vùng lên tự giải phóng bản thân “Rồi Mị cũng vụt chạy ra”. Mị Lựa chọn rất nhanh, biến thành hành động tự cứu mình một cách quyết liệt. Mị bỏ lại toàn bộ và chạy theo A Phủ, đấy không phải là tiếng gọi của tình yêu mà chính là sức mạnh của khát khao hạnh phúc, khát khao tự do đã thôi thúc Mị. “Trời tối lắm”, tối như số phận, cuộc đời của Mị, “nhưng Mị vẫn băng đi”, Mị tự giải thoát khỏi những gông xiềng của cường quyền bạo lực và thần quyền lạc hậu. Điều thôi thúc Mị hành động không phải chỉ là khát khao sống, khát khao tự do, hạnh phúc mà đấy còn là ở hành động “quật sức vùng lên, chạy” của A Phủ, chính khát vọng sống ấy đã tác động mạnh mẽ đến Mị, thôi thúc Mị hành động. Mị vốn là một cô gái mạnh mẽ, bản lĩnh, quyết đoán, Mị nhận thức rõ về thực tại, Mị biết mình muốn và phải làm gì. cảm xúc hiện tại của Mị là hoàn toàn cụ thể, hành động của Mị là được dẫn dắt bằng lí trí chứ không hẳn là “tiếng sáo” hay “men rượu” như trước đây nữa. Người đàn bà hàng ngày vẫn sống cuộc sống “lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa” đã sống dậy, trở về đúng thực chất vốn có thật tự tin, kiên cường, bản lĩnh.

Sau bao năm, tưởng như Mị đã bỏ xót đi tiếng nói tuy nhiên giờ đây câu trước tiên mà Mị nói là câu đòi quyền tự do, đòi quyền sống “A Phủ cho tôi đi”, “Ở đây thì chết mất”. Những câu đối thoại ngắn, cách trò chuyện mộc mạc, giản dị, đúng với tính cách của nhân vật, của những người nông dân lao động miền núi. trước đó, Mị luôn sống câm lặng thì khi Mị ý thức về thực tại cũng là lúc Mị trở lại là chúng ta, cất tiếng nói đòi tự do. “A Phủ chợt hiểu. Người đàn bà chê chồng đấy vừa cứu mình.” Hai chúng ta đồng cảnh ngộ đã vực lên một nỗi đồng cảm, hai số phận được kết nối, đấy là tình người, tình hữu ái giai cấp. Và rồi “Hai người lẳng lặng đỡ nhau chạy xuống dốc núi.” không hề biết rằng con đường phía trước sẽ dẫn hai số phận cùng khổ ấy đến đâu, không biết rằng những ngày tháng phía trước sẽ như thế nào tuy nhiên chắc chắn rằng nếu ở lại đây cuộc sống của họ sẽ chỉ nhuốm một màu đen tối. Chính Vì vậy, hai con người ấy đã vùng lên, thoát khỏi sự gò bó, chèn ép, đầy đọa của cuộc sống, xã hội ở Hồng Ngài.

nếu trước đó Mị luôn sống khép mình, nỗi buồn bủa vây cuộc sống, Mị luôn giữ cảm xúc tủi hổ, trĩu nặng thì giờ đây Mị đã đừng lên cứu người, cứu mình và cũng là lúc Mị sống dậy những cảm giác. Mị đã từng đánh mất ý thức của một chúng ta, chấp thuận cuộc sống nô lệ nhưng khi cảm xúc trở lại cũng là lúc Mị ý thức về thực tại, về tội ác và sự bất công của nhà thống lí, Mị ý thức rõ cả về hành động mà Mị phải làm ngay lúc này. trước đó, Mị luôn chấp nhận số phận, Mị quan niệm rằng “ nó đã bắt ta về trình ma nhà nó rồi thì chỉ còn đợi ngày rũ xương ở đây thôi” thì ngay khi Mị nhận thức về thực tại, quan niệm sống của Mị cũng chỉnh sửa, chúng ta ai cũng có quyền sống, quyền tự do, chỉ có đứng lên tranh đấu con người mới thoát khỏi kiếp nô lệ. Chính niềm khao khát bảo vệ những điều tốt đẹp đã làm chỉnh sửa ở Mị từ cảm giác, nhận thức, thái độ và quan niệm sống. Từ một cô Mị luôn chỉ biết sống câm lặng, giờ đây Mị đã vùng lên, tìm đến ánh sáng tự do, hạnh phúc, hành động tự cứu mình là hoàn toàn đúng cách, logic, thể hiện khát khao sống, khát khao tự do mạnh mẽ của Mị. Trong trái tim Mị vẫn luôn âm ỉ cháy một ngọn lửa sức sống tiềm tàng. Chính Vì điều đó khi gặp hành động “quật sức vùng lên, chạy” của A Phủ đã làm trỗi dậy ở Mị sức sống thật tự tin, thôi thúc, tạo động lực cho Mị vùng lên cứu mình. đấy chính là nguyên nhân tạo nên sự thay đổi, chuyển biến của Mị. Ở Mị như mang một màu sắc nổi bật nhất, đại diện cho người nông dân lao động miền núi, dù trong bất kì hoàn cảnh nào, họ vẫn luôn chứa đựng một nguồn sức sống tiềm tàng mạnh mẽ, chỉ phải có một cơn gió thổi qua sẽ bùng cháy lên thật tự tin, dữ dội hơn bao giờ hết.

Với Tô Hoài “Mỗi chữ phải là hạt ngọc buông xuống những trang bản thảo”. Không bằng những từ ngữ, hình ảnh đặc sắc nhưng với vốn từ ngữ giàu có, giản dị, được sử dụng một cách đắc địa, tài ba, nó đã hóa thành những “hạt ngọc” gieo rắc lên những trang giấy và ghim vào trái tim bạn đọc. Tô Hoài rất am hiểu về tâm lí nhân vật mà có lẽ bởi vậy, hành động của Mị từ đấu tranh tư tưởng đến chạy theo A Phủ tuy diễn ra nhanh chóng nhưng rất hợp lí, logic. Những câu nói, câu đối thoại ngắn những thể hiện cách nói mộc mạc, giản dị, đúng với tính cách nhân vật. Tô Hoài xây dựng nhân vật Mị Điển hình cho người nông dân trong xã hội phong kiến miền núi, cùng lúc đó khơi dậy và khẳng định sức sống tiềm tàng của họ. Nguyễn Minh Châu đã từng viết “Nhà văn phải là người đi tìm, gắng đi tìm những hạt ngọc ẩn dấu trong bề sâu tâm hồn con người”. Mị đã vùng lên cứu người và cứu mình. Tô Hoài chỉ ra con đường giải phóng cho người nông dân đấy là đến với Cách Mạng, qua đó thể hiện sự tin tưởng của nhà văn vào con người, vào sức sống tiềm tàng của họ. Mị đã hoàn toàn thoát khỏi vỏ bọc trước đó, chạy về phía ánh sáng.

Ở đây Tô Hoài rất thành công trong việc mô tả diễn biến tâm lí nhân vật, không bằng khá nhiều hành động, lời nói nhưng cũng đủ để Tô Hoài đi sâu vào khai thác đời sống nội tâm nhân vật. Nhà văn sử dụng ngôn ngữ nửa trực tiếp, tưởng chừng như ta đang nghe chính Mị kể lại câu chuyện về cuộc đời mình vậy, từ đó đã tạo nên một sợi dây vô hình kết nối giữa nhân vật và người coi. Dưới ngòi bút hiện thực của Tô Hoài, sự cộng hưởng giữa những hình ảnh thân thuộc, giọng văn mộc mạc, gần gũi cũng đủ để nhà văn vẽ lại một hiện thực xã hội phong kiến tàn bạo và khốc liệt đến như vậy. cùng lúc đó qua đó, nhà văn khẳng định sức sống tiềm tàng, khát khao về cuộc sống tự do, hạnh phúc của chúng ta.

Nam Cao đã từng nói: “Nghệ thuật không phải là ánh trăng lừa dối, nghệ thuật không được là ánh trăng lừa dối, nghệ thuật chỉ có khả năng là tiếng đau khổ kia thoát ra từ những kiếp lầm than.” Câu chuyện về cuộc đời Mị là câu chuyện có thật mà Tô Hoài đã được nghe trong chuyến đi thực tế ở Tây Bắc. Cuộc đời Mị chính là “tiếng đau khổ” mà Tô Hoài viết lên từ số phận của con người bất hạnh. Có lẽ, không bao giờ, “tiếng đau khổ” ấy cất lên một cách đầy đớn đau như vậy. đó là tiếng lòng của một số phận cô đơn đồng thời còn là tiếng than đầy ai oán về số phận bất hạnh. Giờ đây, “tiếng đau khổ” ấy biến mất là của riêng cuộc đời Mị mà nó đã trở thành tiếng lòng của cả một tầng lớp giai cấp. nếu như Ngô Tất Tố để chị Dậu chạy theo cái tiền đồ tối đen như mực, Nam Cao đẩy Chí Phèo vào bế tắc, giết kẻ thù rồi giết mình thì Tô Hoài mở ra con đường ánh sáng cho nhân vật, đó là con đường Cách Mạng, đứng lên tự giải phóng. “Vợ chồng A Phủ” sáng tác năm 1952, khi ấy nhân dân ta đã được tiếp cận với ánh sáng của Cách Mạng, chính Vì vậy, ở Tô Hoài ta thấy sự tươi sáng hơn, tác giả đưa nhân vật đến với ánh sáng chứ không phải rơi vào bế tắc, bất lực như chị Dậu hay Chí Phèo.

Khép lại những trang văn của Tô Hoài, người coi như vẫn cảm nhận được đâu đấy hình ảnh nhân vật Mị, hình ảnh chạy ra khỏi cái bóng tối của Hồng Ngài để tìm đến tự do. Tô Hoài đã từng nói rằng: “Ở mỗi nhân vật và trùm lên tất cả miền Tây , tôi đã đưa vào một không khí vời vợi khiến cho quốc gia và con người bay bổng lên hơn, rời bỏ được cái ám ảnh tủn mủn, lặt vặt thường làm co quắp nhân vật và làm nhỏ bé vướng mắc không gian đi.” Bằng chất thơ trong văn chương của mình, nhà văn đã tạo ra thành công sự thay đổi của nhân vật Mị, truyền đến cho người coi một nguồn sức sống mãnh liệt, niềm tin vào bản thân, niềm tin vào cuộc sống giữa cái bóng tối, giá rét của Hồng Ngài. Những cảm xúc ấy sẽ còn vẹn nguyên mãi trong trái tim độc giả.

Xem thêm: Dàn ý phân tích 9 câu đầu Đất Nước

Phân tích đêm tình mùa đông cứu A Phủ

Khi đọc tác phẩm Vợ chồng A Phủ của nhà văn Tô Hoài, người đọc rất cảm thông với số phận của cô Mị và hoàn toàn có thể hiểu được lý do khiến Mị buông xuôi, cam chịu, chấp nhận số phận bất hạnh của mình. thế nên việc sức sống vẫn tồn tại và bùng cháy trong Mị đã khiến người đọc không khỏi nể phục và ngưỡng mộ.

Mị là người con gái có khát vọng sống, khát vọng tự do, có lòng tự trọng. Chính vì khát vọng sống tự do và lòng tự trọng đó mà Mị mới có hành động xin cha không gả mình đi rồi hành động hái lá ngón định tự vẫn. Tiếc thay cô Mị tự trọng và kiên quyết bao nhiêu thì cũng hiếu thảo và giàu tình yêu thương bấy nhiêu. Vì thương cha nên Mị mới từ bỏ việc chết, vì thương cha nên Mị mới chấp thuận cuộc sống nô lệ nhà Pá Tra. Cũng đã có một lần khát vọng sống bùng cháy mãnh liệt trong Mị, ấy là trong đêm mùa xuân khi Mị lắng nghe tiếng sáo mời gọi bạn đi chơi, khi Mị uống rất nhiều rượu, khi Mị hồi tưởng lại thanh xuân tươi đẹp và tự do của mình. đó là lần đầu trong cuộc đời khát vọng sống trỗi dậy mạnh mẽ trong Mị sau chuỗi ngày Mị sống lầm lũi như con rùa nuôi trong xó cửa. tuy vậy cuối cùng, khát vọng ấy vẫn bị A Sử về và dập tắt, cùng lúc đó, A Sử cũng tra tấn Mị và nếu vẫn chưa có người chị dâu vào cởi dây trói thì có lẽ Mị sẽ cứ thế mà chết.

Khát vọng sống của Mị bị dập tắt, những tưởng Mị sẽ hoàn toàn trở lên câm lặng, sẽ mãi mãi lầm lũi và cứ vậy mà chết đi, mà trở thành một con ma trong nhà thống lí. Cho đến những đêm mùa đông rét mướt ấy. Mỗi ngày khi Mị dậy sớm ra ngồi sưởi lửa, Mị đều hé mắt trông sang và thấy A Phủ bị trói đứng ở đó. Tâm của Mị đã chết, đến sinh mạng của mình còn chẳng lưu tâm nữa thì sao Mị lại để ý được đến chuyện của người khác chứ. Linh hồn của Mị sớm đã lụi tàn, chết lặng trong gia đình nhà thống lí rồi. thế nhưng khi nhìn thấy giọt nước mắt lấp lánh trên khóe mắt của A Phủ, Mị lại thầm nghĩ rằng người kia tại sao mà phải chết, rồi Mị nghĩ mình đã là con dâu được người ta cúng trình ma thì mình phải chết ở đây nhưng A Phủ thì vô tội. Mị nhớ lại Mỗi lần chính bản thân mình bị trói đứng đó, nước mắt chảy xuống không biết mà lau đi được. Bản thân họ: Mị cũng như A Phủ đều là những người vô tội, họ không làm gì sai trái, cả thanh xuân của họ đã lao động miệt mài, thực hiện công việc cật lực cho nhà thống lí. Vậy nhưng Mị vẫn không được sống là mình, vẫn bị bạo hành cả về thể xác lẫn tâm hồn. nhưng Mị thấy oan khuất cho A Phủ. Hơn ai hết, Mị là người đồng cảm hoàn cảnh của A Phủ, hiểu được nỗi oan khiên và khổ đau của anh. Mị thấy mình trong anh, và mong muốn giải thoát anh nảy sinh và trỗi dậy. Với Mị, có lẽ hành động giải cứu này cũng giống như việc Mị gởi gắm cả sự tự do và khát vọng sống của mình vào A Phủ, để con người ấy mang đi cả khát vọng sống, khát vọng tự do của Mị.

Hành động của Mị lúc này là hành động bộc phát tuy nhiên cũng chính là hành động đến từ sâu trong tâm tưởng của Mị, tưởng như Mị đã quyết định nó từ rất lâu. Với Mị, việc cắt dây trói cứu A Phủ của cô được quyết định trong chốc lát tuy nhiên đó cũng chính là hành động cùng suy xét trong sâu thẳm tâm hồn Mị vẫn hướng đến. Mị nhìn thấy số phận của Mị qua A Phủ, Mị giải thoát cho A Phủ cũng là gởi gắm ước mơ và kỳ vọng của mình trong cuộc chạy trốn của anh. Thế rồi một khi thấy A Phủ quật cường vùng dậy chạy, Mị lại bắt đầu đuổi theo, lúc này bỗng dưng Mị hiểu ra rằng, nếu như ở lại đây thì sẽ chết, nếu như chạy mà bị bắt thì cũng chết nhưng tối thiểu điều đấy còn cho Mị một thời cơ để sống, Vì điều đó Mị chạy theo A Phủ. Câu nói của Mị: “A Phủ, cho tôi đi, ở đây thì chết” đã cho ta biết tình yêu với cuộc sống, khao khát sống mạnh mẽ của Mị. Suy cho cùng, khát vọng sống và khát vọng tự do trong Mị vẫn cháy mạnh mẽ và đầy nhiệt huyết, điều đó làm cho Mị không những cứu được một mà còn tới hai sinh mạng con người, cho bản thân cô cùng A Phủ một cơ hội để đến với cuộc sống mới.

Trong lần hành động này, Mị cuối cùng cũng đã thành công. Sự thành công ấy là nhờ trong tâm hồn Mị, sức sống vẫn còn cháy, nó chỉ cần một tác nhân, một chất xúc tác để bùng phát. Mị hành động vừa có lí và có tình, tưởng chừng là bộc phát, nông nổi tuy nhiên lại là những hành động sâu sắc và đầy đúc kết. Cũng nhờ có điều này mà thành quả nhân đạo của tác phẩm càng được đẩy lên một tầm cao mới nhân văn hơn.

So sánh và phân tích Mị trong đêm tình mùa đông và đêm đông cởi trói cho A Phủ

Nhà thơ Trần Đăng Khoa từng chia sẻ: “Tô Hoài như một từ điển sống, một pho sách sống. Ông như cuốn Bách khoa toàn thư mà không viện sĩ nào, không học giả nào có khả năng sánh được”. Vốn hiểu biết đa dạng và cách nhìn, cách thể hiện tinh tế, tài hoa đã giúp Tô Hoài tạo nên những tác phẩm nghệ thuật tuyệt vời, trong đó có truyện ngắn “Vợ chồng A Phủ”. Hình ảnh nhân vật Mị trong đêm tình mùa xuân và đêm đông cởi trói cho A Phủ được nhiều người nổi tiếng quan tâm và tập trung thời gian để cảm, để hiểu và khám phá ra những nét chung, điểm khác ở nhân vật.

Nhà văn Tô Hoài tên khai sinh là Nguyễn Sen, sinh năm 1920, mất năm 2014, sinh ra và lớn lên tại quê ngoại là làng Nghĩa Đô, huyện Từ Liêm, Hoài Đức, Hà Nội. Ông được cho là cây bút văn xuôi nổi tiếng với sức thông minh bền bỉ và nhiều loại với vốn tài sản Văn học đồ sộ. Người ta biết đến và yêu mến ông với một loạt các tác phẩm như: “Dế Mèn phiêu lưu ký”, “Truyện Tây Bắc”, “Mười năm”, “Vỡ tỉnh”, “Tào lường”…Truyện ngắn “Vợ chồng A Phủ” là một trong những tác phẩm tuyệt vời của nhà văn, rút từ tập “Truyện Tây Bắc” viết năm 1953. Tác phẩm được nhà văn chắp bút viết sau chuyến đi thực tế cùng bộ đội lên giải phóng Tây Bắc trong tám tháng. đó là khoảng thời gian quý báu nhà văn có khả năng được tiếp cận, chia sẻ và hiểu hơn kiếp sống tủi nhục cũng như những nét phẩm chất đáng trân quý của người lao động miền đèo cao thác ghềnh này. Truyện kể về cuộc đời của nhân vật Mị và A Phủ để qua đấy phản ánh kiếp sống tủi hờn của người lao động dưới ách áp bức của chúa đất chúa mường, cùng lúc đó ngợi ca nét đẹp tâm hồn họ và gửi gắm sự tin tưởng vào năng lực tự giải phóng để đến với tự do, hạnh phúc. Đọc truyện, hình ảnh nhân vật Mị trong đêm tình mùa xuân và đêm đông cởi trói cho A Phủ được nhà văn thể hiện rất sắc nét và ẩn chứa nhiều ý nghĩa.

Trước hết, hình ảnh nhân vật Mị được nhà văn khắc họa chân thực, sinh động trong đêm tình mùa xuân. Mùa xuân, đấy là mùa của những cảnh sắc thơ mộng, tràn đầy sức sống trong thơ Đoàn Văn Cừ:

“Chiều mạ vàng dãy núi dưới chân mây
Trăng sao bạc thêu màn trời gấm đỏ”

Mùa xuân, đấy là mùa gắn với tình yêu non tơ vụng dại và khao khát đầy thơ ngây trong “Mùa xuân xanh” của Nguyễn Bính:

“Cỏ nằm ở trên mộ đợi thanh minh
Tôi đợi người yêu đến tự tình
Khỏi lũy tre làng tôi nhận thấy
bắt đầu là cái thắt lưng xanh”

Mùa xuân, trong cuộc đời mà trong thơ ca cũng thế, luôn là mùa của chồi non lộc biếc, của thanh xuân tuổi trẻ, của những lễ hội vui tươi. Tô Hoài đã mượn thời khắc thanh xuân tươi đẹp của đất trời để khơi dậy nên thanh xuân của lòng người, sự háo hức mê say trong lòng Mị. Nhà thơ bắt đầu phác họa ra một khung cảnh thiên nhiên đậm màu sắc tươi sáng, ấm áp cùng đa dạng âm thanh. đấy là tiếng chó sủa thân thuộc của bản làng. đó là tiếng cười trong trẻo, thơ ngây của lũ trẻ đang vui đùa. đấy còn là tiếng sáo văng vẳng địa điểm xa, lửng lơ bay trong không gian núi rừng mộng mơ. Cái thời gian, cái không gian ấy, tất cả vun tạo nên một bầu không khí yên bình, vui tươi và yên bình đến lạ và đó cũng là cái nền sinh động để chân dung tâm hồn của nhân vật Mị được phác họa một cách chân thực và lung linh nhất.

Sức sống tràn đầy của thiên nhiên đã làm phục sinh mọi giác quan trong Mị. nếu như trước đó đôi mắt Mị chỉ thấy mông lung những thứ mờ mờ, trăng trắng thì giờ đôi mắt ấy đã đón nhìn những màu sắc tươi thắm, ấm áp của cuộc đời. Giờ Mị chẳng còn nghe thấy tiếng chân ngựa đạp vách mỏi mòn trong những đêm không ngủ được khi tưởng tượng đến thân phận tủi nhục của mình mà bắt tay vào làm mở lòng lắng nghe những âm thanh gọi mời của cuộc sống bên ngoài. Trong tiềm thức, Mị đang nhẩm thầm những điệu hát của một thời con gái đắm say mà bấy lâu bị cái khổ, cái cùng cực chôn chặt. Và Mị uống rượu, uống “ực” một cái. Một chữ “ực” nhà văn dùng vừa lạ vừa thể hiện cái khéo, cái tinh tế của tác giả. Mị uống “ực” bát rượu như đang cố nuốt cho sâu, vùi cho chặt những đắng cay tủi nhục thân mình phải gánh chịu bây giờ. Mị say, lòng Mị như sống về ngày trước, sống trọn vẹn với quá khứ mà không mảy may nghĩ gì đến thực tại.

Tâm hồn Mị phơi phới trở lại và ngập tràn niềm vui sướng. Mị nhận thức về tuổi trẻ, về khát vọng và quyền sống tự do. Sửa soạn đi chơi như là cái cách để tìm đến ánh sáng ở Mị. Một loạt những câu văn ngắn khiến nhịp bỗng nhanh và dồn dập liên kết với các động từ thể hiện hành động dứt khoát và quyết liệt của Mị – một con chim đang cố tháo cũi sổ lồng để đến với bầu trời cao xanh tự do của nó. Khi bị A Sử bắt trói lại, Mị vùng bước đi tuy nhiên không được, rồi Mị nhớ lại người đàn bà đồng phận đã chết. Mị sợ hãi cựa mình xem mình còn sống hay đã chết. Hình ảnh đó đã khép lại cảnh đêm tình mùa xuân, để lại trong lòng người coi những dư âm xúc cảm mãnh liệt về một người phụ nữ khi bị dồn đến ngặt nghèo đang khát khao vượt thoát.

Trong đêm đông cởi trói cho A Phủ, mới đầu Mị còn thản nhiên khi nhìn thấy A Phủ bị trói. tuy nhiên rồi, nhớ lại cảnh từng bị đọa đày năm trước, Mị thấy thương thân, thương người và căm giận kẻ áp bức mình. Mị cởi trói cho A Phủ và “đứng lặng trong bóng tối”. Nhịp văn bỗng chậm lại làm người đọc căng thẳng khi nghĩ về phút giây quyết định cuộc đời Mị. Sau đó, Mị chạy nói với theo A Phủ: “A Phủ cho tôi đi! Ở đây thì chết mất!”. Chạy theo A Phủ tuy nhiên bản chất Mị đang cố chạy trốn khỏi cái chết, cởi trói cho A Phủ nhưng bản chất Mị đang cố cởi trói cho chính mình, đang tự giải thoát cho mình bằng niềm khát khao tự do, bằng khát vọng sống mãnh liệt.

Đêm tình mùa xuân và đêm đông cởi trói cho A Phủ, cả hai đoạn truyện đều thể hiện Mị là một người con gái mạnh mẽ, bản lĩnh và có khát vọng sống mạnh mẽ. mặc dù vậy, trong hai đoạn văn, nhà văn cũng tạo ra một số nét khác. Trong đêm tình mùa xuân, khát vọng tự do ở Mị do ngoại cảnh tác động trong khi ở đêm đông cởi trói cho A Phủ, khát vọng đó xuất phát từ tự thân. Sự giải thoát ở nhân vật trong hai đoạn cũng có điểm khác nhau, đấy là sự giải thoát chốc lát trong đêm tình mùa xuân và sự giải thoát cả cuộc đời trong đêm đông cởi trói cho A Phủ. Để xây dựng thành công hình ảnh nhân vật Mị trong hai thời điểm đấy, nhà văn đã sử dụng khéo léo nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật cùng ngôn ngữ đậm đà màu sắc dân tộc. rõ ràng, đọc hai đoạn văn, ta có khả năng thấy rõ sự chuyển biến ở nhân vật Mị. Sự chuyển biến trong tâm hồn và hành động ấy không phải mang tính bản năng mà là kết quả của sức sống tiềm tàng và khát vọng sống mạnh mẽ.

Hình ảnh nhân vật Mị trong đêm tình mùa xuân và đêm đông cởi trói cho A Phủ đã góp một phần tô đậm số phận cũng như phẩm chất nhân vật Mị. Qua những ảnh chụp đó, nhà văn Tô Hoài cũng gởi gắm sự tin tưởng vào năng lực tự giải phóng để đến với tự do của người lao động vùng cao, một lí do để ta thêm yêu mến hơn cây bút văn xuôi tinh tế này và trân trọng hơn một tác phẩm văn xuôi đặc sắc.

Tổng hợp bài phân tích Mị trong đêm tình mùa đông

Dưới đây là một số mẫu bài phân tích Mị trong đêm tình mùa đông trong kho Văn học cấp 3.

Cảm nhận phân tích Mị trong đêm tình mùa đông

Tô Hoài là nhà văn lớn của nền văn xuôi mới mẻ đất nước ta với số lượng tác phẩm đạt kỉ lục.Vợ chồng A Phủ là truyện ngắn thành công nhất trong ba truyện ngắn viết về chủ đề Tây Bắc của ông. Tác phẩm có một giá trị hiện thực và nhân đạo đáng kể.

Truyện viết về cuộc sống của người dân lao động vùng núi cao, dưới ách thống trị tàn bạo của bọn thực dân phong kiến miền núi. đáng chú ý truyện đã xây dựng thành công nhân vật Mị, qua đó ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn, sức sống tiềm tàng và khả năng đến với cách mạng của nhân dân Tây Bắc. Vợ chồng A Phủ in trong tập truyện Tây Bắc (1954). Tập truyện được tặng giải nhất- giải thưởng Hội văn nghệ Việt Nam 1954- 1955.Tác phẩm ra đời là kết quả của chuyến đi thực tế của nhà văn cùng với bộ đội giải phóng Tây Bắc năm 1952. Vợ chồng A Phủ mở đầu bằng việc giới thiệu nhân vật Mị ở trong cảnh tình đầy nghịch lý và cuốn hút bạn đọc :

“Ai ở xa về, có dịp vào nhà thống lí Pá Tra thường trông thấy có một cô gái ngồi quay sợi gai bên tảng đá trước cửa, cạnh tàu ngựa. Lúc nào cũng thế, dù quay sợi, thái cỏ ngựa, dệt vải, chẻ củi hay đi cõng nước dưới khe suối lên, cô ấy cũng cúi mặt, mặt buồn rười rượi”.

Cách giới thiệu tạo ra những đối nghịch về một cô gái thầm lặng lẻ loi, thầm lặng như lẫn vào các vật vô tri: cái quay sợi, tảng đá, tàu ngựa ; cô gái là con dâu nhà thống lí quyền thế, giàu có tuy nhiên sao mặt lúc nào “buồn rười rượi”. gương mặt đó gợi ra một vài phận đau khổ, bất hạnh nhưng cũng ngầm ẩn một sức mạnh tiềm tàng.

Mị trước đó vốn là một người con gái đẹp. Mị có nhan sắc, và có thể âm nhạc, cô giỏi sáo và giỏi, uốn chiếc lá trên môi, thổi lá cũng hay như thổi sáo”. Cô còn một tâm hồn tràn đầy khát khao cuộc sống, khát khao yêu đương. Quả thế, Mị đã được yêu, và đã khát khao yêu, trái tim từng đã bao nhiêu lần hồi hộp trước trước âm thanh hò hẹn của người yêu.

nhưng người con gái tài hoa miền sơn cước đó phải chịu một cuộc đời bạc mệnh. Để cứu nạn cho cha, cuối cùng cô đã chịu bán mình, chịu sống cảnh làm người con dâu gạt nợ trong nhà thống lí. Tô Hoài đã diễn đạt nỗi cực nhọc về thể xác của người con gái ấy, chúng ta với danh nghĩa là con dâu, tuy nhiên bản chất chính là tôi tớ. Thân phận Mị không chỉ là thân trâu ngựa, “Con trâu con ngựa làm còn có lúc, đêm nó còn được đứng gãi chân, đứng nhai cỏ, đàn bà con gái ở cái nhà ngày thì vùi vào việc làm cả ngày lẫn đêm”.

Song nhà văn còn khắc hoạ đậm nét nỗi đau khổ về tinh thần của Mị. Một cô Mị mới hồi nào còn rạo rực yêu đương, bây giờ lặng câm, “lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa”. Và quan trọng là hình ảnh căn buồng Mị, kín mít với cái cửa sổ lỗ vuông bằng bàn tay, Mị ngồi trong đó trông ra lúc nào cũng thấy mờ mờ trăng trắng không biết là sương hay là nắng. đấy quả thực là một thứ địa ngục trần gian giam hãm thể xác Mị, cách li tâm hồn Mị với cuộc đời, cầm cố tuổi xuân và sức sống của cô.

Tiếng nói tố cáo chế độ phong kiến miền núi ở đây đã được cất lên nhân danh quyền sống. Cái chế độ ấy đáng lên án, bởi vì nó làm cạn khô nhựa sống, làm tàn lụi đi ngọn lửa của niềm vui sống trong những con người vô cùng đáng sống.

Mị đã từng muốn chết mà không nên chết, vì cô vẫn còn đó món nợ của người cha. tuy nhiên đến lúc có thể chết đi, vì cha Mị biến mất nữa thì Mị lại buông trôi, kéo dài mãi sự hiện hữu vật vờ. Chính lúc này cô gái còn đáng thương hơn. Bởi mong muốn chết nghĩa là vẫn còn muốn chống lại một cuộc sống không ra sống, có nghĩa là xét cho cùng, còn thiết sống. Còn khi thường không thể thiết chết, nghĩa là sự tha thiết với cuộc sống cũng không còn, khi đó thì lên núi hay đi nương, thái cỏ ngựa hay cõng nước… cũng chỉ là cái xác không hồn của Mị mà thôi.

Sức sống của Mị dường như mất đi. nhưng bên trong cái hình ảnh con rùa lầm lũi kia dang còn một con người. Khát vọng hạnh phúc có khả năng bị vùi lấp, bị lãng quên trong đáy sâu của một tâm hồn đã chai cứng vì đau khổ, tuy nhiên không thể bị tiêu tan. Gặp thời cơ thuận lợi thì nó lại cháy lên. Và khát vọng hạnh phúc đấy đã bất chợt cháy lên, thật nồng nàn và xót xa trong một đêm xuân đầy ắp tiếng gọi của tình yêu.

Bức tranh Hồng Ngài mùa xuân năm ấy có sức làm say đắm lòng người tuổi trẻ. Gió rét, sắc vàng ửng của cỏ tranh, sự biến đổi sắc màu kì ảo của các loài hoa đẹp đã góp một phần làm nên cuộc nổi loạn trong một tâm hồn đã bấy nhiêu năm tê dại vì đau khổ. Tác nhân nhất là hơi rượu. Ngày tết năm đó Mị cũng uống rượu, Mị lén uống từng bát, “uống ừng ực” rồi say đến lịm người đi. Cái say cùng lúc vừa gây sự bỏ quên vừa đem về nỗi nhớ.

Mị bỏ quên thực tại (nhìn mọi người nhảy đồng, người hát mà không nghe, không thấy và cuộc rượu tàn lúc nào cũng không hay) nhưng lại nhớ về ngày trước (ngày trước, Mị thổi sáo cũng giỏi …), và cần thiết hơn là Mị vẫn nhớ mình là một con người, vẫn có cái quyền sống của một con người : “Mị vẫn còn trẻ. Mị mong muốn đi chơi. Bao nhiêu người có chồng cũng đi chơi ngày Tết. Huống chi Mị và A Sử, vẫn chưa có lòng với nhau mà vẫn phải ở với nhau”.

nhưng tác nhân có công dụng nhiều nhất trong việc dìu hồn Mị bềnh bồng về với những khát khao hạnh phúc yêu đương có lẽ vẫn là tiếng sáo bởi tiếng sáo là tiếng gọi của mùa xuân, của tình yêu và tuổi trẻ. Tiếng sáo rập rờn trong đầu Mị, nó đã trở nên tiếng lòng của người thiếu phụ. Mị đã thức dậy với sức sống tiềm tàng và cảm thức về thân phận. Cho nên trong thời khắc ấy, ta mới thấy Mị đầy rẫy những mâu thuẫn. Lòng phơi phới nhưng Mị vẫn theo quán tính bước vào buồng, ngồi xuống giường, trông ra cái lỗ vuông mờ mờ trăng trắng. Và khi lòng ham sống trỗi dậy thì ý nghĩ trước tiên là được chết ngay đi.

nhưng rồi nỗi ám ảnh và sức sống mạnh mẽ của tuổi xuân cứ lớn dần, cho tới khi nó lấn chiếm hẳn trọn bộ tâm hồn và suy xét của Mị, cho tới khi Mị hoàn toàn chìm hẳn vào trong ảo giác : “Mị muốn đi chơi. Mị cũng sắp đi chơi”. Phải tới thời điểm đó Mị mới có hành động như một kẻ mộng du : quấn lại tóc, với thêm cái váy hoa, rồi rút thêm cái áo. tất cả những việc đấy, Mị đã làm như trong một giấc mơ, tuyệt nhiên không nhìn thấy A Sử bước vào, không nghe thấy A Sử hỏi “.

Rồi cái gì đến đã đến. A Sử trói Mị vào cột, rồi lẳng lặng khoác thêm vòng bạc đi chơi, bỏ mặc Mị trong trạng thái mộng du đang chìm đắm với những giấc mơ về một thời xuân trẻ, đang bồng bềnh trong cảm giác du xuân. Tâm hồn Mị đang còn sống trong thực tại ảo, sợi dây trói của đời thực chưa thể làm kinh động ngaytức thì giấc mơ của kẻ mộng du. Cái cảm xúc về hiện tại tàn khốc, Mị chỉ cảm nhận thấy khi vùng chân bước theo tiếng sáo mà tay chân đau không cựa được.

tuy nhiên nếu như cái mơ không đến một lần nữa thì sự tỉnh ra cũng thế. Lại một giai đoạn chập chờn nữa giữa cái mơ và cái tỉnh, giữa tiếng sáo và nỗi đau nhức của dây trói và tiếng con ngựa đạp vách, nhai cỏ, gãi chân. nhưng bây giờ thì theo chiều ngược lại, tỉnh dần ra, đau đớn và tê dại dần đi, để sáng hôm sau lại trở về với vị trí của con rùa nuôi trong câm lặng, mà còn câm lặng hơn trước. nhưng có lẽ sức sống của Mị bùng lên mạnh mẽ nhất là khi Mị cởi trói cho A Phủ. cũng giống như Mị, A Phủ là nạn nhân của chế độ độc tài phong kiến miền núi. Những va chạm mang đầy tính tự nhiên của lứa tuổi thanh niên trong những đêm tình mùa xuân đã đưa A Phủ trở thành con ở gạt nợ trong nhà thống lí.

Và bản năng của một người con vốn sống gắn bó với núi rừng, ham thích săn bắn đã đẩy A Phủ tới hiện thực phũ phàng : bị trói đứng. Và chính trường hợp bi thương đấy đã đánh thức lòng thương cảm trong chúng ta Mị. nhưng tình thương đó không phải tự nhiên bùng phát trong Mị mà là kết quả của một công đoạn đấu tranh giằng xé trong thế giới nội tâm của cô. Mấy hôm đầu Mị vô cảm, thờ ơ với hiện thực trước mắt : “A Phủ là cái xác chết đứng đấy cũng vậy thôi”.

Câu văn như một minh chứng sự tê dại trong tâm hồn Mị. Bước ngoặt bắt đầu từ những dòng nước mắt :“Đêm ấy A Phủ khóc. Một dòng nước mắt lấp lánh bò xuống hai lõm má đã sạm đen”. Và giọt nước mắt kia là giọt nước cuối cùng làm tràn ngập cốc nước. Nó đưa Mị từ cõi bỏ xót trở về với cõi nhớ. Thông qua phân tích nhân vật Mị, Ta thấy Mị nhớ mình đã từng bị trói, đã từng đau đớn và bất lực. Mị cũng đã khóc, nước mắt chảy xuống cổ, xuống cằm không biết lau đi được. A Phủ, nói đúng hơn là dòng nước mắt của A Phủ, đã giúp Mị nhớ ra mình, xót thương cho mình.

Và Mị đã nhớ lại mình, biết nhận ra mình cũng đã từng có những đau khổ, mới có thể thấy có người nào đó cũng khổ giống mình. Từ sự thương mình, Mị dần dần có tình thương với A Phủ, tình thương với một con người cùng cảnh ngộ. nhưng nó còn vượt lên giới hạn thương mình: “Mình là đàn bà … chỉ còn biết đợi ngày rũ xương ở đây thôi còn người kia việc gì mà phải chết ”. Mị cởi trói cho A Phủ để rồi bất ngờ chạy theo A Phủ.

Lòng ham sống của một con người như được thổi bùng lên trong Mị, liên kết với nỗi sợ hãi, lo lắng cho mình. Mị như tìm lại được con người thật, một con người còn đầy sức sống và khát vọng thay đổi số phận. Nhà văn Tô Hoài đã đo đạt nhân vật Mị với tất cả lòng yêu thương, cảm thông, và chỉ có lòng yêu thương thông cảm, Tô Hoài mới phát hiện thấy vẻ đẹp tiềm tàng trong tâm hồn những con người ham sống như Mị.

Vợ chồng A Phủ qua việc khắc hoạ sâu sắc cuộc đời số phận, tính cách Mị đã tố cáo hùng hồn, đanh thép những thế lực phong kiến, thực dân tàn bạo áp bức bóc lột, đọa đày người dân nghèo miền núi. cùng lúc đó qua đo đạt nhân vật Mị nó cũng khẳng định khát vọng tự do hạnh phúc, sức sống thật tự tin và bền bỉ của những người lao động. đáng chú ý đề cao sự thấu hiểu giai cấp, tình hữu ái của những người lao động nghèo khổ. Chính việc này Đem lại sức sống và sự vững vàng trước thời gian của Vợ chồng A Phủ.

Phân tích sức sống tiềm tàng của Mị trong đêm tình mùa đông

Tô Hoài là một nhà văn lớn, một tác giả lớn của nền văn học nước ta với gia tài các tác phẩm đồ sộ gồm có nhiều thể loại không giống nhau từ truyện ngắn, tiểu thuyết, truyện dài, hồi ký, tiểu luận, kịch bản phim,… Trong hơn 60 năm cầm bút và miệt mài lao động, chiến đấu Tô Hoài xứng đáng được vinh danh là một trong số những tác giả tiêu biểu có giúp sức to lớn trong sự đột phá, tăng trưởng của nền văn học hiện đại.

so với Tô Hoài “Viết văn là một quá trình tranh đấu để nói lên điều đang diễn ra. Đã là sự thật thì không tầm thường, mặc dù phải đập vỡ những thần tượng trong lòng người đọc”, bởi vậy ông là một người kính nghiệp lắm viết cái gì cũng ưng tìm tòi, khám phá, thích viết những cái có thật trong thực tế, những gì ông đã từng trải nghiệm, biết đến. Chính bởi cái phong cách sáng tác tỉ mỉ, chuyên cần ấy mà việc thích nghi với điều kiện của từng vùng đất khác nhau cũng trở nên tốt hơn với Tô Hoài, cùng lúc đó cũng hình thành nên trong tâm hồn tác giả những trend sáng tác mới. Tiêu biểu như chủ đề về Tây Bắc và những con người nơi đây, phải nói rằng thật không đơn giản gì để một tác giả miền xuôi có thể viết ra những câu chữ mang đậm phong vị miền núi như vậy.

tuy nhiên với Tô Hoài thì khác, ngoài Hà Nội mảnh đất thân thương đã đi sâu vào máu thịt thì có lẽ vùng Tây Bắc là mảnh đất mà ông tha thiết hơn cả, nói như Chế Lan Viên là “Khi ta ở chỉ là địa điểm đất ở/Khi ta đi đất đã hóa tâm hồn”. chúng ta có thể thấy rõ điều ấy trong tập Truyện Tây Bắc của Tô Hoài, quan trọng nhất là trong tác phẩm Vợ chồng A Phủ, phải nói Tô Hoài đã dành một tình cảm rất đặc biệt cho các dân tộc miền núi phía Bắc, trân trọng, yêu thương và thông cảm sâu sắc. Có lẽ vì những tình cảm ấm nồng ấy mà cái cách Tô Hoài mô tả nội tâm của nhân vật Mị trong đêm giải cứu A Phủ và giải cứu cuộc đời mình cũng trở nên sâu sắc và ấn tượng vô cùng.

Nền văn học nước ta trước cách mạng và sau cách mạng của Việt Nam ta từ trước tới nay, có khả năng nói một trong những đề tài phổ biến nhất chính là chủ đề người nông dân cùng khổ dưới chế độ thực dân phong kiến. Ví như Nam Cao với Lão Hạc, Chí Phèo, Nguyễn Công Hoan với Tinh thần thể dục 1, 2, Kim Lân với Làng, Vợ nhặt, Ngô Tất Tố với Tắt đèn,… thế nhưng đến với Tô Hoài người ta lại nhìn ra một màu sắc khác ở đề tài vốn xưa cũ này, ấy là số phận của những con người trên rẻo cao Tây Bắc dưới sự thống trị của thần quyền và cường quyền, mà cụ thể đó là hình tượng người phụ nữ. Mị là một cô gái con nhà nông dân có món nợ truyền kiếp với nhà thống lý Pá Tra từ đời cha mẹ Mị, rồi cuối cùng cô phải chịu làm vợ lẽ cho con trai của nhà đó là A Sử. Mang tiếng làm vợ cho nhà giàu có nhất vùng tuy vậy cuộc đời của cô lại là một chuỗi ngày bi kịch và khổ đau.

Mị không có hạnh phúc, Mị phải sống những tháng ngày như địa ngục, Mị mong muốn ăn lá ngón rồi chết quách đi, tuy vậy Mị lại không thể chết, bởi cô chết rồi món nợ của cha ai sẽ trả. Đến khi cha Mị đã mất thì Mị lại không còn thiết tha đến việc chết nữa bởi “ở lâu trong cái khổ, Mị cũng quen khổ rồi. Bây giờ Mỵ tưởng mình cũng là con trâu, mình cũng là con ngựa. Con ngựa chỉ biết ăn cỏ, biết đi làm mà thôi”. Mị sống dưới danh phận con dâu gán nợ nhưng đơn giản là làm nô lệ suốt kiếp cho nhà thống lý Pá Tra, phải làm lụng quanh năm suốt tháng quần quật không ngày nghỉ ngơi. Đến độ Mị cảm thấy mình biến mất là con người nữa bởi “Con ngựa, con trâu làm có lúc, đêm còn được đứng gãi chân, nhai cỏ, đàn bà con gái nhà này vùi vào việc cả đêm cả ngày”, đắng cay đến cùng cực. Cuộc đời của Mị lầm lũi chẳng hạn như con rùa trong xó cửa, im lặng và tù túng, trơ lì trong lớp mai dày vô tri vô giác, không thiết tha đếm xỉa gì cuộc đời này nữa.

Cứ ngỡ rằng cái tâm hồn vốn chai sạn vì cái khổ ấy đã chết hẳn, tuy vậy cuộc đời của Mị lại lần nữa được sống lại, sống lại những cảm giác của một người con gái đang độ xuân sắc, đẹp mắt và có tài thổi sáo. Đêm tình mùa xuân ấy, Mị nghe thấy tiếng sáo thổi của ai đang gọi bạn, đã làm sống dậy trong lòng Mị những ký ức xa xăm thuở Mị còn là con gái, với tiếng sáo say lòng người “có biết bao nhiêu người mê, cứ ngày đêm thổi sáo đi theo Mỵ hết núi này sang núi khác”. Tiếng sáo lảnh lót mùi mẫn văng vẳng trong đêm tối, khiến Mị thấy thổn thức, rồi Mị khóc, nước mắt Mị ứa ra từng hàng, chẳng biết đã từ bao lâu rồi Mị không khóc như vậy.

Mị xót xa, Mị ấm ức, tức tưởi cho cái cuộc đời đầy rẫy bất hạnh của mình, Mị thấy đắng cay, thấy tức giận, Mị mong muốn vùng lên phản kháng, Mị không muốn sống cái kiếp người như cỗ máy làm lụng biết nói này thêm ngày nào nữa. Mị mong muốn được sống như một chúng ta, biết đớn đau, biết mệt mỏi, cũng đều được yêu thương, được có niềm vui như bao chúng ta ngoài kia. Điều ấy chứng tỏ điều gì? Chứng tỏ rằng tâm hồn tưởng đã chết của Mị đã sống lại, nồng nàn, mãnh liệt bởi tiếng sáo – âm thanh sự sống, đã thức tỉnh tâm hồn và trái tim vốn còn tươi đẹp và khao khát cuộc đời của Mị sau những tháng năm bị chôn vùi, chai sạn bởi cái khổ, cái đắng cay. Mị bắt tay vào làm vùng lên, Mị làm việc mà từ khi về làm dâu Mị không dám làm, không được làm, Mị uống rượu “ừng ực từng bát”, uống như chưa hề được uống bao giờ, uống đến say khướt, rồi thu thập lá làm kèn để thổi, để quay về những tháng ngày xa xăm, những ngày tháng hạnh phúc nhất cuộc đời Mị.

Thế rồi, vài chum rượu, với tiếng kèn lá làm thế nào có thể bù đắp được cái thiếu hụt trong lòng Mị bao năm qua, cái nỗi khao khát sự sống mãnh liệt trong lòng của Mị. Mị mong muốn đi chơi, Mị mong muốn mặc áo quần đẹp, muốn thổi sáo, nhảy múa, bởi Mị nhận thức được một cách rất cụ thể rằng “Mị vẫn còn trẻ”, Mị không mong muốn chôn vùi thanh xuân của Mình trong căn buồng chỉ có một ô cửa sổ bé bằng bàn tay như nhà tù ấy. Mị muốn sống như một con người đàng hoàng, tuy vậy thật xót xa, thật đắng cay tủi nhục, giữa lúc niềm khao khát sống mạnh mẽ, lòng yêu cuộc đời của Mị đang phơi phới. Thì A Sử như một kẻ sát nhân, hắn muốn giết chết tâm hồn Mị một lần nữa, nó không mong muốn Mị được thực hiện người, được vui sống, nó trói Mị vào cột nhà bằng cả rổ dây gai, rồi bỏ đi chơi, để lại Mị với nỗi tủi hờn, đớn đau cùng cực.

Rồi Mị nhớ đến việc nhà này đã từng có một người đàn bà bị trói đến chết, Mị bàng hoàng, lo lắng hãi, chưa lúc nào Mị lại khao khát sự sống như lúc này “Mị lo lắng quá, Mị cựa quậy. coi mình còn sống hay chết. Cổ tay, đầu, bắp chân bị dây trói siết lại, đau đứt từng mảnh thịt”. Cái nỗi sợ, cái đớn đau xác thịt ấy chứng minh rằng Mị vẫn còn sống, cả tâm hồn lẫn thể xác, cái ý chí sống còn trong lòng Mị đã mạnh mẽ trở lại, không còn chai lì, lầm lũi nữa. Nó đã đánh dấu một bước ngoặt lớn trong cuộc đời Mị, từ việc mong muốn ăn lá ngón để chết quách đi cho đến việc lo lắng hãi cái chết và khao khát được sống sót một cách mạnh mẽ. Là tiền đề để Mị giải cứu A Phủ và chính cuộc đời mình ra khỏi đống bế tắc và áp bức của cường quyền và thần quyền.

Khi đối diện với A Phủ một đối phương trai bị đánh, bị trói đứng giữa sân ngay gần đống lửa Mị vẫn thường hay sưởi ấm, tuy nhiên Mị “vẫn thản nhiên thổi lửa, hơ tay. nếu như A Phủ là cái xác chết đứng chết đó, cũng vậy thôi”. nhưng có lẽ ít ai nhận biết bên ngoài cái vẻ thờ ơ, mặc kệ sống chết ấy, trong lòng Mị đã có những thay đổi lớn, Mị đã biến mất là người đàn bà lầm lũi, trơ lì với cái khổ, cái đau đớn thể xác tinh thần xuất phát từ đêm tình mùa xuân ấy, từ khi Mị nghe thấy tiếng sáo cất lên, khi Mị thấy đau đớn, thấy sợ cái chết.

Mị đồng cảm và xót thương cho số phận của A Phủ như chính cuộc đời mình, những con người không có quyền quyết định số phận cuộc đời, để biết mặc cho người ta chà đạp áp bức, rồi chết đi trong tay của bè lũ thống trị tàn ác. đặc biệt khi mị trông thấy giọt nước mắt của người đàn ông ấy “dòng nước mắt lấp lánh bò xuống hai hõm má đã xám đen”, Mị lại nhớ đến cuộc đời đầy vết sẹo của mình, Mị phẫn nộ, Mị căm tức nhà thống lý Pá Tra, những kẻ độc ác, chúng nó bắt “người ta chết, chết đau, chết đói, chết rét, phải chết”. Mị thấy xót xa, Mị thấy thương cảm cho A Phủ, bởi Mị đã là dâu con, chết ở đây cũng dành, còn A Phủ có tội gì mà phải chịu cảnh như Mị.

Mị càng nghĩ lại càng thấy không cam lòng, thấy đau đớn thay cho một kiếp người. Và có lẽ rằng giọt nước mắt của A Phủ, giọt nước mắt của một chúng ta vô tội, một chúng ta khao khát sự sống, tựa như giọt nước tràn ly đã thôi thúc sự phản kháng, lòng trắc ẩn trong tâm hồn Mị. Mị đâu phải lũ người độc ác kia, Mị không chai lì và tàn nhẫn như thế, Mị phải cứu người đàn ông này, A Phủ xứng đáng được sống một cuộc đời tốt đẹp chứ không phải là chết ở đây vì làm mất một con bò. Lúc này đây Mị biến mất sợ nữa, không sợ cường quyền, thần quyền gì nữa, Mị trở nên mạnh mẽ, như một người hùng cắt dây trói cho A Phủ, Mị bất chấp tính mạng mình để anh được sống, bởi Mị nhìn thấy ở chàng trai ấy chính là cuộc đời bất hạnh của Mị. Cứu A Phủ cũng là cứu chính tâm hồn, cứu cuộc đời của Mị.

Cảnh cuối có lẽ Mị đã thông suốt, Mị đã thật sự phản kháng, Mị vùng dậy chống lại số phận, Mị mong muốn làm chủ số phận của mình, Mị quyết định bỏ trốn theo A Phủ, bởi Mị biết rằng ở lại nếu như không chết về thể xác, thì cũng là cái chết về tâm hồn, đều đớn đau và tủi nhục vô cùng. Chỉ có cách thoát khỏi địa điểm quỷ quái ấy thì Mị mới có thể được sống sống thật sự, được làm một chúng ta thật sự. đây chính là biểu hiện rõ nét nhất về khao khát được sống, niềm ham sống, khao khát tự do mạnh mẽ của Mị, một chúng ta vốn tưởng tâm hồn đã trơ lì như gỗ đá. đồng thời khẳng định sức sống tiềm tàng mạnh mẽ, dẫu có bị cái khổ, cái vô vọng, sự tàn ác của tầng lớp thống trị chà đạp đến hầu như chỉ còn một tàn than đỏ, thì chỉ còn một ngọn gió xuân, một tiếng sáo, một niềm thương cảm cho kiếp người đồng cảnh ngộ nó cũng có thể bùng lên mạnh mẽ hơn bao giờ hết.

Vợ chồng A Phủ là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất của Tô Hoài, cũng giống như nền văn học nước ta khi viết về các đồng bào dân tộc miền núi phía Bắc. Với tấm lòng yêu thương, trân trọng tha thiết, Tô Hoài đã khai thác một cách triệt để cuộc đời, số phận của những chúng ta phải chịu sự thống trị tàn ác của thần quyền và cường quyền dưới chế độ thực dân phong kiến, thông qua biệt tài mô tả nội tâm nhân vật một cách tỉ mỉ và tinh tế. đồng thời ông cũng bộc lộ được những vẻ đẹp đáng quý trong tâm hồn của nhân vật ấy là sức sống tiềm tàng mãnh liệt, khao khát tự do cháy bỏng, sức phản kháng, sự vùng dậy mạnh mẽ trong những con người nhỏ bé, tưởng như cam chịu số phận.

Tổng kết